Çinli alışveriş platformu Temu’yu Avrupa Birliği’nin (AB) suçlamalarıyla yüzleştirmek, bu platformdan eser satın almaya benziyor.
Bu e-ticaret platformunda alışveriş yaptığınızda eserler nasıl size küçük küçük çok sayıda paket ile ulaşıyorsa AB’nin tezleriyle ilgili sorulara da kesim parça karşılıklar alıyorsunuz.
Temu, DW’nin AB’nin soruşturması kapsamındaki suçlamalarıyla ilgili sorularına “düzenleyici makamlarla tam bir işbirliği içinde olduklarını” vurguladığı standart cevaplardan birini verdi.
Bu karşılık da Temu’nun düzmece indirim, yasadışı eser ithalatı, bağımlılık yaratan tasarım üzere suçlamalarla sıklıkla yüzleşmek zorunda kaldığını gösteriyor.
Temu nelerle suçlanıyor?
Avrupa Oyuncak Birliği, 2024 yılının başında Temu’nun sattığı çocuk oyuncaklarının yüzde 95’inde güvenlik riskleri bulunduğunu duyurmuştu.
Daha uzun müddettir bu çeşit ihtarlarda bulunan Almanya Federal Tüketici Danışma Merkezleri Birliği de ilkbaharda platforma bir ihtar yayımladı. Daha sonra baskılar daha da arttırıldı zira AB harekete geçti. Avrupa Kurulu, Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamında Temu hakkında soruşturma başlattı.
Son olarak da AB üye ülkelerindeki ulusal tüketici makamlarından oluşan Tüketicinin Korunması İşbirliği Ağı (CPC) ve Avrupa Kurulu tarafından, Avrupa seviyesinde yürütülen eşgüdümlü bir soruşturmayla ilgili açıklama yapıldı. Açıklamada Temu’nun platformunda AB tüketici hukukunu ihlal eden bir dizi uygulama sıralandı.
Suçlamalar uzun bir liste oluşturuyor:
Listenin başında, AB standartlarını karşılamayan eserlerin yasadışı ithalatı yer alıyor. Düzmece indirimler, uydurma eser değerlendirmeleri, belli taktiklerle tüketicileri satın alma süreçlerini tamamlamaları için baskı altına alma, eksik perakendeci bilgileri ve bağımlılık yaratan dizaynlar da suçlamalar ortasında.
Temu’nun iş modeli
Eylül 2022’den bu yana Temu, Amerikalıların Çin eserlerine erişimini sağlamak için ABD’de faaliyet gösteriyor. Alışveriş platformu, Türkiye de dahil, dünya genelindeki pek çok ülkedeki süratli yükselişini sürdürüyor.
Temu’da ister diş beyazlatma tozu, ister sarımsak ezici, isterse de bahçe makası olsun, binlerce eser inanılmaz düşük fiyatlara satışa sunuluyor. Eserler ekseriyetle direkt Çin’den paketle gönderiliyor.
Çin’den Temu ve tekrar Çinli süratli moda alışveriş platformu Shein tarafından yalnızca Almanya’ya günde 400 bin koli gönderildiği kestirim ediliyor.
Temu, sadece bir alışveriş platformu olarak fonksiyon gördüğü için eserleri uygun fiyatlara sunabiliyor. Temu’dan bir eseri satın alana paketini direkt Çin’deki üretici ya da perakendeci gönderiyor. Bazen nakliyeyi de gerçekleştiren Temu ise yalnızca eser satışına ait finansal süreçleri yapıyor, bunların karşılığında da kurul alıyor.
Bu iş modeli Temu’ya fiyat avantajı sağlıyor zira depolara muhtaçlığı yok, depo maliyetlerinden tasarruf etmiş oluyor.
Amazon’a meydan okuyor
E-ticaret uzmanı Alexander Graf, Batı e-ticaret sanayisinin uzun müddettir daha kısa teslimat mühletlerine odaklandığına, Temu’nun iş modelinin ise eserlerin teslimat müddetlerinin uzamasına yol açsa da tüketicilere daha ucuz fiyatlara eser satın alma fırsatı sunduğuna dikkat çekiyor.
Yazılım şirketi Spryker’ın Genel Müdürü Graf’a göre ayrıca Temu’nun uygulaması, tüketicileri daha sık alışveriş yapmaya teşvik ediyor. Bilgiler bunu doğruluyor, Apple’a nazaran 2023 yılında en çok indirilen iPhone uygulaması Temu oldu.
Temu, e-ticareti devi Amazon’a meydan okuyor, rekabet kızışıyor. Alexander Graf, “Amazon’un kendi çekirdek platformuyla Temu’ya karşı rekabet etmesi çok zor” diyor.
Zaten bu nedenle Amazon, Temu’nun meydan okumasına cevap vermek için “Amazon Haul” isimli yeni bir alışveriş platformu kurdu. Burada süratli teslimat yerine, daha uygun fiyatlara eser satışına odaklanılıyor. Eser teslimatının daha uzun sürdüğü bu platformda, çok ucuz eserlerden oluşan renkli bir eser yelpazesi mevcut.
Temu’nun ardında kim var?
Temu, ABD borsalarında süreç gören şirketler ortasında yer alan Çinli e-ticaret devi PPD Holdings’e ilişkin bir alışveriş sitesi. PDD’nin en kıymetli markası, Çinli milyarder Colin Huang’ın sahibi olduğu e-ticaret platformu Pinduoduo. Temu’nun cirosu ve kârına ait somut sayılar PDD Holdings’in bilançosunda görünmüyor, küme bu mevzuda ağzını sıkı tutuyor.
Nisan 2023’ten bu yana Temu Almanya’da da faaliyet gösteriyor. Fakat Almanya’daki çalışan sayısı nedense açıklanmıyor. Bir şirket sözcüsü DW’ye yaptığı açıklamada, “NASDAQ’da listelenen PDD Holdings’in bir kesimi olarak Temu, başka finansal yahut işletme sayıları açıklamıyor” bilgisini vermekle yetindi.
AB atılımına Temu nasıl cevap verecek?
Temu atağıyla AB, Aliexpress’ten sonra ikinci sefer bir Çinli e-ticaret platformuna soruşturma başlatmış oldu.
AB bu adımı, 45 milyondan fazla kullanıcısı olduğunu tez eden tüm platformları karşı atabiliyor. Zira bu çeşit platformlar Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamına giriyor.
Temu’nun Aralık başına kadar suçlamalarla ilgili olarak adımlar atması gerekiyor, aksi takdirde ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir.
DW’ye açıklama yapan bir Temu sözcüsü, “uzun vadede tüketicilere, perakendecilere ve platforma yarar sağlayacağını” söylediği soruşturma boyunca “tam bir işbirliği içerisinde olacaklarını” kaydetti.
Büyümeye vergi sonu hilesi mi imkan sağlıyor?
Uzmanlara nazaran Çin’den 150 euroya kadar yapılan alışverişlerin gümrükten muaf tutulması, Temu’ya daha uygun fiyatlara satış yapmak için oyun alanı sağlıyor.
DW’ye bilgi veren vergi uzmanı Roger Gothmann, 150 euronun altındaki eserlerin AB’ye gümrüksüz olarak ithal edilebildiğine, bu hudut olmasa Temu’nun bu kadar uygun fiyatlara satış yapamayacağına dikkat çekerek, “Temu’daki alışveriş sepetlerinin birçok 150 euronun altında kalıyor” diyor.
Taxdoo isimli şirketin Genel Müdürü Gothmann, daha büyük siparişlerde bile gümrüksüz ithalat imkanı sağlayan limitin altında kalmak için Temu’nun satın alınan eserlerin oluşturduğu sepetleri bilhassa böldüğünü varsayıyor. Gümrük kontrollerinde yapılacak rastgele kontrollerin, bunu doğrulayacağın söylüyor.
150 euronun altındaki eserler AB’ye gümrüksüz ithal edilebilse de, yeniden de ithalat satış vergisi olarak isimlendirilen bir vergi uygulanıyor. İrlanda’da kayıtlı bulunan Temu, bu ülkede satış vergilerini beyan edip ödemekle yükümlü. İrlanda’nın da teorik olarak daha sonra bunu AB ülkelerine dağıtması gerekiyor.
Ancak Roger Gothmann, bilgi alışverişinin vakit alıcı olduğuna ve neredeyse hiç gerçekleşmediğine işaret ediyor. Temu üzere alışveriş platformlarının daha aktif bir halde denetlenmesi, mevcut yasal düzenlemelerin de uygulanması gerektiğini savunan Gothmann, ilgili makamların çağdaş yetkinliklerle güçlendirilmesi gerektiğini de kelamlarına ekliyor.
Temu ise “Büyümenin nedeni, gümrüksüz satış değil” diyor, gümrük kontrollerini baypas etmek için kolilerin, alışveriş sepetlerinin bölündüğü argümanının da hakikat olmadığını söylüyor.
Avrupa Komitesi bir müddettir gümrüksüz satışa itiraz ediyor. Komite, 2028 yılına kadar gümrüksüz satış sonunun kaldırılmasını ve ilgili tüm gümrük bilgilerinin toplanması için bir AB bilgi merkezi kurulmasını öneriyor. Bu adımlarla Temu üzerindeki baskının artırılması hedefleniyor.
Ancak e-ticaret uzmanı Alexander Graf, Temu’nun süratli yükselişinin frenlenebileceğine inanmıyor.
Temu’nun da bağlı olduğu holdingin ana şirketi Pinduoduo’nun beş yıl içinde Asya’daki mevcut platformları geride bıraktığına dikkat çeken Graf, Çin’den gelen koli sayısının azalmasına ihtimal vermiyor, batılı e-ticaret sanayisinin bu iş modeline artık adapte olması gerektiğine işaret ediyor.
DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?
Almanya’da kriz: Sanayi bitiyor mu?
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.