Suriye krizi: Türkiye, Rusya ve İran arasında görüş birliği

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katar’ın başşehri Doha’da düzenlenen 22’nci Doha Forum’u marjında İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Astana Formatında Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katıldı.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, üçlü görüşmenin akabinde açıklamalarda bulundu. Rusya, Türkiye ve İran Dışişleri Bakanları olarak Suriye’deki silahlı çatışmaların bir an evvel sonlandırılması gerektiği konusunda görüş birliğine vardıklarını söyleyen Lavrov, Moskova’nın Suriye’de “meşru muhalefet” olarak tanımladığı kümelerle Esad rejimi ortasında diyalog kurulmasından yana olduğunu belirtti.

İsyancı kümelerden Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) ise ismini ne formda değiştirirse değiştirsin “terörist” olarak kalacağını tabir eden Lavrov, “terörist grupların” Suriye topraklarını denetim etmesine müsaade verilmesinin “kabul edilemez” olduğunu söyledi.

Lavrov, Suriye’deki gelişmelerin ne tarafta ilerleyebileceğine ve bu ülkedeki Rus askeri üslerine ne olacağına dair soruya ise “tahminler” üzerine konuşmayacağını belirterek karşılık verdi.

Lavrov’la benzeri açıklamalarda bulunan İran Dışişleri Bakanı Erakçi de üçlü toplantıda Suriye’deki çatışmaların derhal durdurulması gerektiği konusunda fikir birliğine vardıklarını belirtti.

Açıklamaları İran devlet medyası tarafından aktarılan Erakçi, “En kıymetlisi, Suriye hükümeti ve legal muhalif kümeler ortasındaki siyasi görüşmeleri başlatmak” dedi.

Rejim üst üste toprak kaybediyor

Türkiye’nin yanı sıra ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) de terör örgütleri listesinde yer verdiği Heyet Tahrir Şam öncülüğündeki muhalif kümeler, 27 Kasım’da başlattığı akınla Halep, Hama ve Dera vilayetleri dâhil birçok yeri Esad rejiminin elinden aldı. Türkiye takviyeli Suriye Ulusal Ordusu (SMO) da Ankara’nın PKK’nın uzantısı olarak gördüğü YPG güçlerine yönelik operasyona başlamıştı.

Sahada bu gelişmeler yaşanırken gözler, Suriye’deki ateşkesin garantörlüğünü 2017’den beri üstlenen Türkiye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakanlarının Doha’da yapacağı görüşmeye çevrilmişti.

Astana süreci nasıl başlamıştı?

Astana formatı kapsamındaki görüşmelerin başlangıcı 2016’ya kadar gidiyor.

Bugünlerde HTŞ’nin ele geçirdiği Halep, 2016 yılı yaz aylarında Suriye rejimi tarafından kuşatılmış ve Aralık ayında ise büsbütün rejimin eline geçmişti. Türkiye ile Rusya’nın teşebbüsleri ve garantörlüğü ile evvel Halep’te akabinde tüm Suriye’de 30 Aralık 2016’da varılan ateşkesin akabinde çatışmaların tekrar başlamaması için 23 Ocak 2017’de yapılan Suriye bahisli birinci Astana formatındaki toplantıya Kazakistan mesken sahipliği yaptı.

İlk olarak Astana’da bir ortaya gelindiği için bu ismi taşıyan süreçte Türkiye ve Rusya’ya İran da garantör ülke olarak katılırken Ürdün, Lübnan ve Irak üzere ülkelere ise gözlemci ülke statüsü verildi.

Astana garantörü ülkeler 2017’den bu yana tertipli aralıklarla devlet liderleri, dışişleri bakanları ya da üst seviye diplomatlar seviyesinde bir ortaya geliyor. Son devlet liderleri doruğu 19 Temmuz 2022 tarihinde Tahran’da; son dışişleri bakanları toplantısı ise 22 Eylül 2023 tarihinde BM 78’inci Genel Kurulu marjında New York’ta gerçekleştirilmişti. Son gelişmeler öncesinde bir sonraki devlet liderleri tepesinin Rusya’da yapılması bekleniyordu.

Astana’da diplomatların katıldığı yüksek seviyeli toplantıların sonuncusu, yani 22’ncisi ise HTŞ taarruzlarından birkaç hafta evvel 11-12 Kasım 2024’te düzenlenmişti.

DW,Reuters/CÖ,JD

DW Türkçe’ye manisiz nasıl erişebilirim?