NATO Rus İHA’larını Ukrayna üzerinde düşürmeli mi?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Geçen hafta sonu Pazar günü sabahın erken saatlerinde Romanya Hava Kuvvetlerine ilişkin iki F-16 savaş uçağı Borcea kasabasındaki üsten havalanarak Ukrayna hududuna yöneldi. Bölge sakinleri cep telefonu iletileriyle uyarıldı.

Acil durum müdahalesi, Romanya’nın radar gözetleme sisteminin Romanya hava alanına giren bir Rus insansız hava aracını izlemesinin akabinde tetiklendi. İnsansız hava aracının 30 dakikadan fazla havada kaldığı ve nihayetinde Ukrayna’ya geri döndüğü bildirildi.

Bu, NATO üyesi Romanya’da yahut öbür üye devlet topraklarında yaşanan birinci ihlal değil. Yalnızca bir gün evvel Belarus üzerinden gelen bir Rus İHA’sı Letonya hudutları içine düşmüştü.

Rusya’nın bölgede daha fazla risk almak istediğine işaret edilirken son dört haftada emsal olayların sayısında artış gözlemleniyor.

DW’ye verdiği demeçte durumun giderek kötüleştiğini söyleyen NATO’nun eski Genel Sekreter Yardımcısı Jamie Shea, NATO’ya bir cevap verilmesi gerektiğini düşünüyor. Şu anda Brüksel merkezli fikir kuruluşu Friends of Europe’ta (Avrupa’nın Dostları) çalışan Shea, İttifak’ın üyelerine daha fazla muhafaza sağlaması gerektiği görüşünde.

NATO da Ukrayna işgalinin başında üye devletlerin toprağını muhafaza kelamı vermişti.

Ukrayna’nın kuzeyinde yer alan Konotop kenti Rus dronlarının maksadı oldu Fotoğraf: National Police of Ukraine in Sumy region/REUTERS

Rusya NATO’yu mu test ediyor?

İttifak “sorumsuzca ve tehlikeli” dediği Rus ihlallerini kınasa da vazife müddeti dolmak üzere olan Genel Sekreter Yardımcısı Mircea Geoana ise toplumsal medyadan yaptığı açıklamada “Rusya’nın müttefiklere yönelik kasıtlı saldırısına dair bir işaret yok” açıklamasını yaptı.

Washington merkezli Avrupa Siyaset Tahlilleri Merkezi (Center of European Policy Analysis) uzmanlarından Jan Kallberg’e nazaran de Rusya NATO’nun yansısını ölçmeye ve “söylemle aksiyon ortasındaki tutarsızlıkları bulmaya” çalışıyor olabilir.

Konu, NATO’nun bu hafta Brüksel’de kapalı kapılar arkasında gerçekleştirdiği toplantıda ele alınan bahisler ortasındaydı.

İhlaller arttıkça ittifak içinde doğu sonlarına daha fazla hava savunma sistemi konuşlandırılması ve gözetleme kapasitesinin güçlendirilmesi üzere ek tedbir alınması baskısının artığı belirtiliyor.

NATO Rus İHA’larını düşürmeli mi?

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslav Sikorski de geçtiğimiz günlerde Financial Times gazetesine verdiği mülakatta Polonya ve Ukrayna’ya komşu öbür ülkelerin yaklaşan Rus füzelerini daha kendi hava alanlarına girmeden düşürme sorumluluğu taşıdığını savundu.

Kasım 2022’de Ukrayna hududuna sekiz kilometre aradaki Przewodow köyüne Rus füzelerine karşı koymak için ateşlenmiş bir Ukrayna hava savunma füzesi düşmüş, olayda iki çiftçi hayatını yitirmişti.

Uluslararası hukuka nazaran hükümran bir devlet olarak Polonya kendini savunmak için gerekli gördüğü önlemi alabilir, lakin Varşova hükümeti ittifak üyeleriyle fikir birliğine varmadan tek başına hareket etmek istemiyor.

NATO üyeleri ise savaşa sürükleyeceği telaşıyla Polonya’nın bu teklifine şimdiye kadar uzak durdu.

Alman Marshall Fonundan güvenlik siyasetleri uzmanı Kristine Berzina’ya nazaran çatışmayı tırmandırma tarafındaki niyet biçimi NATO üyelerinin hem kendilerine hem de Ukrayna’ya yardım etme kabiliyetlerini sınırlıyor.

Tampon bölgenin yararı olur mu?

Polonya ve Romanya hava savunmasının doğu Ukrayna’yı kapsayacak biçimde genişletilmesinin yalnızca bu iki ülkeye değil ayrıyeten Lviv üzere hudut kentlerinde yaşayan Ukraynalılara da yararı olacağı düşünülüyor. Rusya’nın bilhassa güç altyapısını amaç alan hücumlarının artması beklenen kış mevsimi yaklaşırken bunun Ukrayna için memnuniyet verici bir gelişme olacağı tabir ediliyor.

Eski NATO Genel Sekreter Yardımcısı Shea, NATO Ukrayna hududunda hava savunma sistemlerini kullanmaya karar verirse bunun “savaşa dahil olunduğu izlenimi vermeyecek kadar sınırlı” bir alanda yapılması gerektiğini kaydediyor.

Yine de yalnızca İHA’lar değil balistik füzeleri de NATO sonlarını ihlal etmeden evvel imha etmeye yetecek kadar tesirli olabilmesi için Ukrayna içlerine hakikat 100 kilometrelik bir uzaklık taban ihtiyaç olabilir.

DW’ye konuşan uzmanlar, NATO Ukrayna hududunda bir inançlı tampon bölge oluşturmak isterse bunu yapabilecek kaynaklara sahip olduğunu belirtiyor.

Peki bu türlü bir adım muhtemel mı?

ABD’de yaklaşan başkanlık seçimleri, Fransa ve Almanya’daki kuvvetli iç siyasi ortam hükümetlerin, ülkelerini Rusya ile savaşın eşiğine getirmekle eleştirilecekleri kararlar almalarını zorlaştırabilir.

Jamie Shea, “Ruslar bizi kasıtlı olarak amaç almadığı sürece görmezden geleceğiz” dedi. Fakat “bir Rus İHA’sının bir NATO ülkesinde süpermarkete düşmesi üzere önemli bir olay” yaşanırsa bunun farklı bir durum olacağını söyledi.