Brüksel’de düzenlenen Avrupa Birliği (AB) Önderler Tepesi’nde, yasa dışı yollardan Avrupa’ya gelen ve iltica talepleri reddedilenlerin geri gönderilmesini hızlandıracak tedbirler kararlaştırıldı.
Üye ülke önderlerinin göç konusundaki hararetli tartışmalarının akabinde kabul edilen doruğun sonuç bildirisi, Avrupa’ya sistemsiz göçte değerli bir transit ve menşe ülke pozisyonundaki Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.
Menşe ve transit ülkelerle işbirliği güçlendirilecek
Zirve bildirisinde göçün “Avrupa’nın karşı karşıya bulunduğu bir sınama olduğu, bu nedenle Avrupa olarak bu sınamaya karşılık verilmesi gerektiği” vurgulandı.
AB Kurulu, menşe ve transit ülkelerle “her iki tarafa fayda sağlayacak kapsamlı ortaklıklar” yoluyla işbirliğinin güçlendirilmesi davetinde bulundu.
İlgili ülkelerde göçe kaynaklık eden nedenlere odaklanmaya ve insan kaçakçılığıyla çabaya vurgu yapılan metinde, bu sayede sistemsiz göçün ve bunun sebep olduğu ölümlerin önlenebileceği kaydedildi.
Geri göndermeye sürat verilecek
AB tıpkı vakitte geri göndermeye sürat vermeyi hedefliyor. Bildiride, yasa dışı yollarla Avrupa’ya gelen ve iltica talepleri reddedilenlerin geri gönderilmesinin hızlandırılması konusunda dikkat cazip sözlere yer verildi.
AB Kurulu, geri dönüşleri kolaylaştırmak, sayılarını arttırmak ve hızlandırmak için “her seviyede kararlılıkla harekete geçilmesi” davetinde bulundu.
Bunun için diplomasi, kalkınma, ticaret ve vizeler de dâhil olmak üzere AB’nin tüm siyasetleri ile araçlarını kullanılmasını talep eden önderler, Avrupa Kurulunu da “acilen” mevzuyla ilgili yeni bir yasa teklifini sunmaya davet etti.
Geçen sene AB’de oturum hakkı bulunmayan, ayrılması istenen 484 bin bireyden fakat yüzde 20’sinin ülkelerine geri döndüğü belirtiliyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, kurulun bu sayıların artması için çalışmalar yürüttüğünü, kısa bir mühlet içinde bir yasa teklifi sunulacağını açıkladı.
Geri gönderme merkezleri tartışıldı
AB başkanları ayrıyeten AB’ye iltica talepleri reddedilenlerin ülkelerine AB dışında oluşturulacak “geri gönderme merkezlerinden” gönderilmesini de tartıştı.
Von der Leyen, hangi üçüncü ülkenin inançlı kabul edilebileceği, bir göçmenin bir merkezde ne kadar mühlet tutulabileceği ve kendi ülkesine geri dönüşün mümkün olmaması hâlinde ne yapılacağının belirlenmesi için tartışmaların devam ettiğini söyledi.
İtalya hâlihazırda Arnavutluk’ta bu türlü bir merkez inşa etmiş durumda. Hollanda hükümeti de iltica talepleri reddedilenleri Uganda’ya göndermeyi kıymetlendiriyor. Lakin tüm AB başkanları bunun âlâ bir fikir olduğu görüşünde değil.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Almanya üzere büyük bir ülke için süratli geri dönüşleri sağlayabilecek yasanın daha faydalı olacağını söyledi. Scholz ayrıyeten AB nüfusunun yaşlandığını, emeklilik sistemlerinin de giderek daha fazla baskı altına girdiğini anımsatarak AB’nin göçmenlere şiddetle muhtaçlık duyduğunu vurguladı.
İspanya Başbakanı Petro Sanchez de göçün İspanya ve öbür Avrupa ekonomilerinin büyük muhtaçlık duyduğu olumlu bir fenomen olduğunu kaydetti. Sanchez, “Müreffeh ve münasebetiyle dünyaya açık bir Avrupa mı istiyoruz, yoksa yoksul ve dışa kapalı bir Avrupa mı istiyoruz?” sorusunun büyük değer taşıdığını vurgulayarak “Göç olgusunu gelecek seçimleri değil, gelecek kuşakları düşünerek ele almalıyız” dedi.
“Göçün siyasi olarak araçsallaştırılmasına müsaade verilemez”
AB önderleri tepede, Belarus ve Rusya’dan artan göç akını nedeniyle hudutlarında iltica müracaatlarını süreksiz olarak askıya alan Polonya’ya da takviye açıkladı.
AB önderleri tepe sonuç bildirisinde birtakım ülkelerin siyasi hedeflerle göçmenleri araçsallaştırmasına müsaade verilmeyeceğini kaydetti.
“Rusya ve Belarus ya da diğer rastgele bir ülkenin, iltica hakkı üzere kıymetlerimizi istismar etmesine ve demokrasilerimizi baltalamasına müsaade verilemez” tabirlerinin yer aldığı bildiride, bu cins sınamalarla karşı karşıya kalan Polonya ve başka üye ülkelerle dayanışmaya vurgu yapıldı.
AB Kurulunun birliğin tüm dış sonlarını mevcut tüm imkânları kullanarak korumakta ve göçmenlerin siyasi olarak araçsallaştırılmasına karşı koymakta kararlı olduğu da bir sefer daha teyit edildi.
Bazı hükümet dışı örgütler, Polonya’nın sonlarında iltica taleplerini reddetmesini AB hukukunun ihlali olarak nitelendiriyor.
Von der Leyen ise bunun “Minsk ve Moskova’nın hibrit taarruzlarına süreksiz bir cevap olduğunu” söyleyerek önlemin yasal olduğunu savunuyor.
Temmuz ayında Finlandiya da Rusya sonundan göçmen akınında yaşanan artış üzerine misal bir önlem almıştı.
Komşu ülkelerle vize siyasetlerini ahenkleştirme hedefi
Avrupalı önderlerinin tepe bildirisinde ayrıyeten AB’ye komşu ülkelerle vize siyasetlerinin ahenkleştirilmesi gayesinin ehemmiyetine vurgu yapılarak, “Güvenli ve yasal yollar, sistemli göç için kilit kıymete sahip” denildi.
27 üyeli AB’de göç konusu çok sağın güçlenmesi nedeniyle en kıymetli gündem unsurlarından biri hâline geldi.
DW, Reuters/ DA, CÖ
DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?
Yılın en büyük ‘Süper Dolunay’ı görenleri büyüledi
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.