Taşımalı eğitim sorunu: Traktörle okula gitmek

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) Taşımalı Eğitim Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklik ile sonlandırmaya gitmesi Türkiye’nin gündeminde kalmaya devam ediyor. Taşımalı eğitimde 50 kilometre olan sonun 30 kilometreye düşürülmesi okula gitmek isteyen çocukların tahsil hayatını olumsuz etkiliyor. Ulusal Eğitim Bakanlığının datalarına nazaran 2006-2023 yılları ortasında 17 bin 951 köy okulunun kapandığı Türkiye’de, yapılan sonlandırma nedeniyle taşımalı eğitim kapsamındaki binlerce çocuk, okula gidemiyor. Konutları, okullarına 30 kilometreden daha uzak olan çocuklar, ıssız köy yollarında traktörler üzerinde kimi vakit da otostop çekerek eğitimlerine devam etmeye çalışıyor. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Kars Milletvekili İnan Akgün Alp’e nazaran bu değişiklik nedeniyle 750 binden fazla çocuk mağdur olmuş durumda.

Memur Sendikaları Konfederasyonu (Memur-Sen) tarafından memurların servis haklarının geri kazanıldığının duyurulması akabinde, taşımalı eğitim sonlandırılması da tekrar konuşuluyor. Yetkililer, çocukların da haklarının geri verilmesi davetinde bulunuyor.

Alp: Kış aylarında kitlesel okul bırakmalar yaşanacak

CHP Milletvekili İnan Akgün Alp, Danıştay’da kelam konusu yönetmeliğine karşı dava açtığını anımsatarak şunları söylüyor: “Taşımalı Eğitim Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklere karşı Danıştay’da bir iptal davası açtım. Burada bilhassa 30 kilometreyi aşan aralardan taşınan öğrenciler büyük oranda doğu ve güneydoğuda yaşayanlar. Zira batıda büyük oranda köy okulları açık hem de kilometre koşulu bu kadar yaygın değil. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da köy çocuklarının şu anda eğitime ulaşması önünde en büyük mahzur haline geldi yönetmelik. Bilhassa kış koşulları ile değerlendirildiğinde büyük kitlesel okul bırakmaların gündeme geleceğini düşünüyorum” diyor.

Yönetmelik nedeniyle iki çocuklu bir ailenin günlük okul masrafının arttığına dikkat çeken Alp, bunun da velilerin çocuklarını okuldan almasında büyük etken olacağının altını çiziyor. Alp, Kars’ın Sarıkamış ilçesinde gözlemlediği bir olayı şöyle anlatıyor: “Taşıma sınırlandırmasıyla birlikte çocuğun okula gitmesinin aileye bir günlük maliyeti neredeyse bin lirayı buluyor. Zira traktörüyle evvel sabah erken saatte götürüyor, traktörle bir diğer köye kadar taşıyor. Akabinde çocuğunu taşıdığı köyden bir servise bindiriyor. Servise de ayriyeten para veriyor. İki çocuklu bir ailenin uzak arada günlük maliyeti bin lirayı buluyor. Münasebetiyle bu hani bir mukayese etmek gerekirse tahminen de büyük kentlerdeki bir kolej parası kadar.”

Eğitimciler, taşımalı eğitimin bilhassa kız çocuklarının okuldan kopma riskini artırdığına dikkati çekiyor.Fotoğraf: Omer Yasin Ergin/AA/picture alliance

Ekonomik kahır yaşayan ailelerin çocuklarını bu biçimde okula taşımasının sürdürülebilir olmadığına dikkati çeken eğitimciler kelam konusu karardan dönülmesini talep ediyor.

Veli Der: Bakanlık kitlesel okul terklerinin farkında

Öğrenci Veli Derneği (Veli Der) Bolu Şube Başkanı Zehra Kulalı Gezici, Ulusal Eğitim Bakanlığının kitlesel okul terklerinin farkında olmasına karşın bu türlü bir karar aldığını savunuyor. “Aslında Milli Eğitim Bakanlığı ekonomik nedenlerle kitlesel okul terklerinin olduğunu biliyor. İki milyona yakın öğrenci, örgün eğitim çağındaki çocuklar eğitim alamıyor” diyen Gezici, taşımalı eğitim sonlandırmasının da eğitime büyük bir darbe vurduğuna dikkati çekiyor.

Gezici, “2024-2028 stratejik evrakında Bakanlığın kendisi ‘Fırsat eşitliği açısından taşımalı eğitim ve fiyatsız kitap dağıtımı uygunlaştırılarak devam ettirilecek’ diyor. Artık bu yılın başında koyduğu bir stratejik dokümandaki bir tespit. Hal böyleyken 2024 yılı Ağustos ayında daha okullar açılmadan bir genelge yayınlandı. Taşımalı eğitim kapsamında bir düzenleme yapıldı ve maalesef son derece keyfi ve açık uçlu bir düzenleme. Kimi yerlerde bütün okul kademelerini kapsadı. Tüm Türkiye’yi ilgilendiren bir sorun olarak karşımıza çıktı. Lisedeki öğrenciler de taşımalı eğitim sistemi kapsamının dışında bırakıldı” vurgusunu yapıyor.

“Cahil kalsın ancak en azından hayatta mı kalsın diyorsunuz?”

Kamu kurumlarının büyük bir yük olarak görüldüğünü savunan Gezici, “Türkiye’de kamu kurumlarında eğitimin yarı özelleştiğini söylemek mümkün. Aslında bunu OECD raporunda da açık bir halde görüyoruz. Kamu eğitiminin maliyetleri okul aile birliğinin üzerine atılmış durumda. Türkiye’de kamu okulları artık yarı özeldir diye de raporda belirtiliyor” diyor.

Bolu özelinde muhtarlarla bir ortaya gelerek köylerde toplantı yaptıklarını, muhtarlar da veliler de bir ortaya gelerek Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğüne gittiklerini belirten Veli Der Bolu Şube Başkanı Gezici, “İl Milli Eğitim Müdürlüğüne gittiğimizde bir sorun çıkmazsa bu uygulamanın kapsamının genişleyeceği söylendi. Yani biz oraya bir sorun konuşmaya gitmişiz. Ve tarihinde hiçbir sorun için 25 muhtar birleşip Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğüne gitmemiştir. Ve haftasında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından benzer bir açıklama yapıldı. Bu neredeyse mecburî eğitimi kaldırmayı hedeflemektir. Veliler çocukları traktörlerle okula götürüyor. Yaşananların her etabı çocuklar için teminatsız bir süreç. Hatta bir veli, Vilayet Ulusal Eğitim Müdürü ile konuşurken ‘Cahil kalsın ancak en azından hayatta kalsın, bunu mu demek istiyorsunuz’ diye yansısını lisana getirdi” diye anlatıyor.

Aileler ortasında çocuklarını kendi imkanlarıyla okula götürecek durumda olmayanlar bulunduğunu belirten Gezici bilhassa kız çocuklarının bu uygulama nedeniyle eğitimden uzaklaşmak zorunda kalmasına dikkati çekiyor.

Van’da 50 kız çocuğu eğitimden koptu

CHP Van İl Başkanı Seracettin Bedirhanoğlu Van’da taşımalı eğitim sonlandırılmasının akabinde tam 50 kız çocuğunun okuldan koparıldığını anlatıyor. “Devletin velileri pansiyonlara mecbur bıraktığını” söyleyen Bedirhanoğlu, “Ekonomi makûs olduğu için de aslında veliler çocuklarını okullara gönderemiyor. Taşımalı eğitim sonlandırılması akabinde da pansiyon konusu çıktı. Pansiyonda kalan çocuk hangi parayla yemek yiyecek? Her şeyde tasarruf olur da eğitimde olmaz” diye konuşuyor.

Kız çocukları durumun daha makûs olduğuna işaret eden Bedirhanoğlu, “Erkekler haydi yönetim ediyor da kız çocukları için çok berbat. Kız çocuğunun o saatte inançlı bir halde konutuna ya da okuluna gidecek minibüs bulması gerçekten kahır. O yüzden aileler de çocuklarını okula göndermiyor. Türkiye’de hepimiz travma yaşıyoruz. Eğitim de en büyük meselelerden biri. 22 yıl boyunca eğitimin her şeyiyle oynadılar tahlil de getirmediler” tabirini kullanıyor.

Eğitim Sen: Tarikat yurtlarına mecbur bırakacaklar

Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (Eğitim Sen) Van Şube Eş Başkanı Murat Atabay da kelam konusu uygulamanın çocukları tarikat ve cemaat yurtlarına mecbur bırakacağı konusunda uyarıyor: “Bunu tasarruf önlemleri ismi altında yaptıklarını söylüyorlar. Fakat bilhassa bir şeyi biliyoruz. Yani hedefin pansiyonlarda öğrencileri toplayarak bir halde tarikat ve cemaatlerin pansiyonlarına sokmak olduğunu da net olarak biliyoruz. Bu örgütlenmeleri yapacakları protokollerle pansiyonlara taşımak istediklerini de biliyoruz. Bu noktada ailelerin de önemli telaşları var. Ayrıyeten pansiyonlar, örneğin bir pansiyon, birkaç liseye yahut ortaokula hizmet verdiği için öğrenciler o pansiyonla okul ortası gidiş gelişler de önemli sorunlar yaşıyorlar. Buna yönelik de bir önlem alınmamış. Yani çocuklar akşam geç saatte okuldan çıkıp pansiyona kadar yürümek durumunda kalıyorlar. O saatlere ait de rastgele aldıkları bir önlem yok.”

“Çocuk emekçi sayısı da erken yaşta evlilik de artacak”

Velilerin çocuklarını okula göndermeyeceği senaryoda hem erken yaşta evlilik oranlarında hem de çocuk personel sayısında artış yaşanabileceğinden telaş duyan Atabay, “Ne oluşturacak bu durum? Bilhassa kız çocuklarında okul terk oranını arttıracak. Erkek çocuklarda hakeza o denli. Okul terk oranı artınca bilhassa çocuk emekçi sayısında bir artış olacak. Erken yaşta evliliklerde çok önemli bir artış olacak. Eğitim Sen’in yıllardır bu noktadaki talebi net. Taşımalı servisler de dahil her köy okuluna çocukların gidebileceği okulların yapılması ve kendilerine en yakın mahalle dahi olsa en yakın mahalledeki, en yakın sokaktaki okula gitmelerini sağlayacak bir eğitim stratejisinin tekrardan geliştirilmesi gerekiyor” diyor.

Söz konusu uygulamanın bilhassa kız çocuklarının psikolojisinde derin bir tahribat yarattığını söz eden Atabay, “Çocuklarda ruhsal manada da bu önemli bir kasvet yaratıyor, bilhassa kız çocuklarında. ‘Okula gitmezsek, okula gönderilmezsek pansiyona zati ailemiz göndermiyor. Bizi bir halde ya evlendirmeyi düşünebilirler’ tasası bilhassa görüştüğümüz kız çocuklarında oluşmuş durumda” diyor.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?