Paris Olimpiyatları: Türkiye’nin madalya sayısı neden düştü?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye, 102 atletle katıldığı Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nı üç gümüş ve beş bronz madalya kazanarak tamamlarken 1984 Los Angeles Olimpiyatları’ndan bu yana birinci kere bir Yaz Olimpiyat Oyunları’nda altın madalya alamadı.

Toplam madalya sayısı üç yıl evvelki Tokyo Olimpiyatları’na nazaran de azaldı. Türkiye, Japonya’dan iki altın, iki gümüş ve dokuz bronz olmak üzere toplam 13 madalya kazanarak ayrılmış, ülke sıralamasında 35’inci sırada yer almıştı. Paris Olimpiyatları’nda ise Türkiye, 64’üncü sırada kendine yer buldu. Buna nazaran ülke sıralamasında 29 basamak geriledi.

Peki madalya sayısındaki düşüş neden kaynaklanıyor?

Alp UlagayFotoğraf: Privat

İlk sekize 27 atlet girebildi

DW Türkçe’ye konuşan spor müellifi Alp Ulagay, olimpiyatlarda muvaffakiyetin madalya ile ölçüldüğünü belirterek, “Ülkelerin sıralaması da klasik olarak altın madalya sayısına nazaran yapılıyor. Türkiye altın gelmeyince doğal başarısız gözüküyor. 40 yıldır da bu olmamış. O yüzden bir başarısızlıktır” diyor.

Diğer yandan Ulagay’a nazaran olimpiyat oyunlarında birinci sekiz ortasında yer alarak gurur listesine giren atletlerin sayısına bakıldığına da Türkiye’nin başarısızlığı görülüyor.

İlk sekizin madalyaya yakın atletleri gösterdiğini belirten Ulagay, “Tokyo’da rekor kırılmıştı. Türkiye’den 34 kişi listeye girmişti. Bu sayı Paris’te 27’ye düştü. Yani birinci sekize giren sportmen sayısında da bir azalma var. Bu kritere nazaran de pek başarılı değil Türkiye” diye konuşuyor.

Bakan federasyonları suçladı

Paris Olimpiyatları’ndaki sonuçları pahalandıran Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, sonuçlardaki başarısızlıkla ilgili federasyonları suçladı.

Bakan Bak, Paris’te düzenlediği basın toplantısında “Biz, Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak spor federasyonlarımıza en üst seviye imkanları sunduk. Sağladığımız bu imkanlar, dünyanın pek çok ülkesinde yok. Bunu yalnızca biz değil memleketler arası tüm spor kamuoyu söylüyor. Buna karşın; bu imkanları hakikat ve verimli kullanamayan federasyonlar bunun hesabını verecektir” sözlerini kullandı.

Hazırlık süreçlerinde federasyonların bütçelerinde 2-3 kata varan takviyeler sağladıklarını söyleyen Bakan Bak, “Burada tabii ki herkesin ders çıkarması gerekiyor. Bunun içinde federasyonlar da var. Bizim de natürel ki özeleştiri yapmamız gerekiyor” diye ekledi.

Türkiye’nin en fazla madalya aldığı 2020 Tokyo Olimpiyatları’ndan sonra Paris Olimpiyatları’nda madalya beklentisi artmıştı. Lakin Paris Olimpiyatları’nda Türkiye’den birincilere imza atan pek çok atlet olsa da bu durum madalya sayısına yansıyamadı.

Şevval İlayda Tarhan ve Yusuf Dikeç Türkiye’ye atıcılıkta gümüş madalya kazandırdıFotoğraf: Amr Alfiky/REUTERS

Türkiye, atıcılık branşında birinci sefer Şevval İlayda Tarhan ve Yusuf Dikeç ile madalya kazandı. Filenin Sultanları tarihinde birinci kere yarı finale kalırken Türkiye, 16 yaşındaki atlet Kuzey Tunçelli ile Olimpiyat Oyunları tarihinde birinci kere yüzme branşında finale kaldı. Ulusal atlet Ersu Şaşma erkekler sırıkla atlama yarışında, ulusal cimnastikçi Ferhat Arıcan da paralel barda olimpiyat beşincisi oldu.

Olimpiyat tarihinde 29’u altın, 18’i gümüş ve 20’si bronz olmak üzere toplam 67 madalya ile en çok madalyayı güreşte alan Türkiye, Paris Olimpiyatları’nda Taha Akgül ile bu alanda bir bronz madalya kazandı. Şimdiye dek 11 madalya kazandığı halter branşında ise Paris’ten eli boş döndü.

DW Türkçe’ye konuşan spor yorumcusu Banu Yelkovan, Türkiye’nin Tokyo Olimpiyatları’nda kazandığı dört madalyanın karateden geldiğini, Tokyo’da olimpik branş olan karatenin Paris Olimpiyatları’nda yer almamasının madalya sayısına olumsuz yansıdığını belirtiyor.

Banu YelkovanFotoğraf: Privat

“Spor yapılanması yanlış”

Yelkovan, “Bu gözle bakınca aslında o dört madalyayı çıkardığınız vakit dokuz madalya aldık biz Tokyo’da. Burada da sekiz madalya aldık. Tokyo’da iki altınımız vardı. Burada hiç altın yok. Lakin Tokyo’ya kadar esasen güreş ve halter dışında yalnızca tekvando ve judoda birer altınımız var. Yani aslında çok da bir şey değişmedi” diyor ve ekliyor: “Burada asıl sorun bizim bakış açımızın değişmemiş olması.”

Banu Yelkovan, Paris’te 32 olimpik branşın 18’inde yer alan Türkiye’nin genç ve kalabalık nüfusuyla bütün branşlarda yer alması gereken bir ülke olduğunu vurguluyor.

“Ama ayrıntılarda kaybolmaktan temele gelemiyoruz” diyen Yelkovan, Türkiye’de spor yapılanmasının yanlış olduğu, okul ve spor münasebetinin bir türlü kurulamadığı görüşünde.

Yelkovan, “Sonuç olarak da muvaffakiyet gelmiyor ve biz yalnızca madalya sayısı üzerinden başarıyı kıymetlendiriyoruz. Aşağıdan üste ya da üstten aşağıya değişikliklerin olması lazım. Aşağıdan üste değişiklik vakit ve sabır ister. Üstten aşağıya değişiklik daha süratli olur, en azından yapılanmada, ancak sonuçların alınması vakit ve sabır ister. Vaktimiz ve sabrımız var mı? Asıl soru bu” yorumunu yapıyor.

Türkiye, olimpiyat tarihinde en fazla altın madalyayı yedi altınla 1960 Roma Yaz Olimpiyatları’nda almıştı. Bunu altı altınla 1948 Londra Olimpiyatları izledi. Bunların yanında 2004 Atina ve 2016 Rio Olimpiyatları’nda da Türkiye üçer altın madalya kazandı.

Buse Naz Çakıroğlu bayanlar boksta Paris Olimpiyatları’ndan gümüş madalya ile döndüFotoğraf: Richard Pelham/Getty Images

Sporcular düzgün hazırlanamadı mı?

Araştırma kuruluşlarına nazaran Türkiye’den bu yıl 13-14 madalya beklendiğini tabir eden Alp Ulagay, “Paris’teki başarısızlığın nedenlerinden biri birtakım tecrübeli sportmenlerin mesleklerindeki en âlâ periyodu geride bırakması olabilir” diyor. Ulagay, kimi atletlerin da olimpiyatlara âlâ hazırlanmadığı istikametinde söylentilerin olduğunu anlatıyor.

Olimpiyatlarda çok sıkı bir rekabet olduğunu, bir yandan ABD ve Fransa üzere oyunlarda zati başarılı olan ülkeler yatırımlarını artırmaya devam ederken başka yandan Hindistan üzere olimpiyat geleneği olmayan ülkelerin de bu alana yatırım yapmaya başladığını vurgulayan Ulagay, “Türkiye her ne kadar yatırım yapıyor gözükse de, daha fazla kıymet veriyor gözükse de öteki ülkelerin bu işe harcadığı emek ve mali kaynak daha fazla, o denli gözüküyor. Yani siz ne kadar ilerlersiniz, uğraş gösterirseniz gösterin öteki ülkeler de ilerliyorlar. Bence bunun da hissesi var” diyor.

Ulagay’a nazaran, jimnastik, eskrim, tekvando, judo üzere kişisel olimpik sporlar için bir ulusal program gerekiyor.

Türkiye’nin yeni sportmen keşfetmek, geliştirmek için olimpiyat hazırlık merkezleri kurduğunu, TOHM ismi verilen bu merkezlerin yaklaşık 10 yıldır aktif olduğunu belirten Ulagay, “Ama demek ki dünyayla rekabet edebilecek düzeyde değil bütün bu sistem” yorumunu yapıyor.

Türkiye’nin Paris Olimpiyatları’na çoğunlukla oyunlara ikinci, üçüncü kere katılan tecrübeli isimlerle gittiğini, yeni 10-15 atlet ortasında da beşinci, altıncı gelerek bir sonraki olimpiyatlarda madalya alabilir denilebilecek çok fazla sportmen olmadığını lisana getiren Ulagay’a nazaran, 2028 Los Angeles Olimpiyatları’nda hem bu nedenle hem de saat farkı ve hatta vize sıkıntısı nedeniyle madalya sayısı çok artmayabilir.

Cem ÇetinFotoğraf: Privat

“Sürdürülebilir muvaffakiyet inşa edemiyoruz”

DW Türkçe’ye konuşan spor müellifi ve akademisyen Prof Dr. Cem Çetin, de “Maalesef sürdürülebilir bir spor başarısı inşa edemiyoruz” diyor.

Çetin, olimpiyatlarda kazanılan madalyaların daha sonra devamının gelmediğini, madalya kazananların, bir iki isim dışında, bir sonraki olimpiyatlarda şampiyonluklarını koruyamadıklarını anlatıyor.

Türkiye’nin 102 olan sportmen sayısının da nüfusu bizden çok daha az olan ülkelerle karşılaştırıldığında çok düşük olduğunu söz eden Çetin’e nazaran bu durum Türkiye’nin sportmen yetiştiremediğinin bir göstergesi.

Sporu ilkokul çağına indirmek ve çocukları 5-6 yaşından itibaren spor kollarıyla tanıştırmak gerektiğini vurgulayan Çetin, bunun da belirli bir disiplin ve ciddiyet içinde olabileceğini belirterek ekliyor: “Bizde göstermelik her şey, kağıt üstünde var. Fakat denetim ediliyor mu? Denetim sistemi var mı? Denetleme düzeneği var mı? Performans ölçümü yapılıyor mu? Süreklilik arz ediyor mu? Yok. Yani yalnızca lafta, yaptık. Pekala sonuçlar? Niçin sonuç alamıyoruz?”

Çetin’e nazaran Türkiye’de spor medyasının çok zayıf olması da olimpiyatlardaki muvaffakiyetin düşük olmasının nedenlerinden biri.

Naim SüleymanoğluFotoğraf: Getty Images/S. Bruty

“Naim Süleymanoğlu’nun açtığı yol vardı”

“Ülkede voleybolda uzmanlaşan bir spor müellifi yok. Bir güreş müellifimiz yok, bir atletizm müellifimiz yok” diyen Çetin, ekliyor: “Burada medyanın fonksiyonelliği de çok değerli. Sanki medya spor kısımlarının muvaffakiyetlerini çocuklarda merak uyandıracak formda veriyor mu? Yalnızca olimpiyatlar periyodunda bu haberleri veriyorsunuz. Sonra da varsa yoksa Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş, Trabzonspor.”

Böyle bir medya olmadığı için farklı spor kollarındaki gelişmelerin de sorgulanamadığını düşünen Çetin, “Halterde bir tane atletle katılmışız. Halbuki Naim Süleymanoğlu Daha sonra Halil Memnun’un açmış olduğu bir yol vardı. Kazanılan altın madalyalar vardı. Ne oldu da bu süreci biz tükettik, bugün bir atletle katılma noktasına geldik” sözlerini kullanıyor.

Cem Çetin, voleybol özelinde ise geçen sene stratejik bir yanılgı yapıldığı görüşünde.

Her ülke için temel maksadın olimpiyatlar olduğunu, bu nedenle olimpiyatlar arifesinde gerçekleştirilen Avrupa Şampiyonası ve Milletler Ligi’nde İtalya üzere ülkelerin as oyuncularını dinlendirdiğini tabir eden Çetin, Türkiye ulusal grubunun ise bunun tam bilakis tüm gücünü kullandığını söylüyor.

“Spor Bakanı parayı verip çekilemez”

Çetin, “Halbuki hazırlıklarımızı olimpiyatlara yönelik yapsaydık İtalya üzere, tahminen de bugün bu grup olimpiyat şampiyonu olmuştu. Şampiyon olamasa bile gümüş madalya almıştı. Zira bu ekibin bu türlü bir potansiyeli vardı. Fakat biz o potansiyeli geçen sene tükettik” diyor.

Çetin’e nazaran olimpiyatlardaki bu başarısızlıktan ötürü Spor Bakanı’nın istifa etmesi gerekir.

Bakan’ın sorumluluğu federasyon liderlerine yükleyemeyeceğini lisana getiren Çetin, “Sen Spor Bakanı olarak federasyonları sorgulamalı, denetlemelisin. Ben parayı veriyorum, gerisine karışmam diyemezsin. Çağıracaksın federasyon liderlerini, halterde diyeceksin ki nedir bu, neden bir atletle ben Paris’e gidiyorum. Voleybol federasyonuna 2023 düzgün ancak gelecek yıl potansiyelini koruyabilecek misin, diye soracaksın. Bunun için de sporu bilen, spor stratejisini, planlamasını bilen, pek çok spor koluna hakim, bilhassa yurt dışını takip eden, spor tertibi içeriklerini bilen bir bakan lazım” diye konuşuyor.

2027 Avrupa Oyunları’nın Türkiye’de düzenleneceğini hatırlatan Çetin, Türkiye 2028 Olimpiyatları yerine bu oyunları hedeflerse olimpiyatlardaki muvaffakiyet bahtının yeniden düşük olacağı görüşünde.

Yelkovan: Sistemin değişmesi gerek

Banu Yelkovan’a nazaran ise Türkiye’de spor muvaffakiyetini artırmak için uygun niyetle bir şeyler yapılmaya çalışılsa da sonuç almak vakit alıyor.

Bakan Bak’ın yaptığı açıklamaya ilişkin Yelkovan, “Federasyon seçimleri yaklaşıyor. Çok başarılı federasyonlar olduğu üzere başarısız federasyonlar da var ve bir noktada birtakım değişiklikler olacağı da kesin. Burada tabi dediğim üzere bizim spor sistemimiz baştan aşağı yanlış. Yalnızca federasyonların değil, sistemin değişmesi ve asıl iradeyi o noktada göstermemiz lazım” diye konuşuyor.

Yelkovan, 2028 Los Angeles Olimpiyatları için ise umutlu:

“Artık bütün atletlerimiz olimpiyata gitmek istiyor. Atletlerimiz Avrupa şampiyonluğu, dünya şampiyonluğu ve memleketler arası platformlarda yarışıyorlar. Eskisi üzere içine kapanık bir spor ortamımız yok, en azından kimi branşlarda ve atletler bu rüyayı kurdukları vakit, onlar gittikleri vakit alt kuşaklara da ilham veriyorlar. Hasebiyle natürel ki Los Angeles için umutlanmalıyız. Daha kalabalık bir kafile ve daha çok branşta katılmak da birinci amacımız olmalı.”