MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Ekim’de başlattığı lakin ayrıntıları netleşmeyen, Cumhur İttifakı ortağı AKP’nin ise tam takviyesini alıp almadığı bilinmeyen ismi konmamış yeni süreçte DEM Parti’nin İmralı’daki PKK lideri Abdullah Öcalan’la görüşme talebi ile yeni bir adım atıldı.
Şimdi iktidarın bu müracaata nasıl karşılık vereceği bekleniyor.
Devlet Bahçeli, partisinin 26 Kasım’daki küme konuşmasında 22 Ekim’de yaptığı Öcalan’ın TBMM’ye gelerek DEM Parti kümesinde konuşması davetine farklı bir boyut ekleyerek “İmralı’yla DEM kümesi ortasında yüz yüze temasın gecikmeksizin yapılmasını bekliyor, davetimizi kararlılıkla tekrarlıyoruz. Gereğince sıkıntı çekildi, gereğince acı yaşandı. Silah seçenek değil, kucaklayıcı siyaset hedefimizdir” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ikili görüşmesinin akabinde 22 Ekim’deki Öcalan argümanından geri adım atıp atmayacağı sorgulanan Bahçeli’nin dünkü kümede “Çağrımızın arkasındayız” demesi ise süreçte ısrarcı olduğunu gösterdi.
DEM Parti Eş Lideri Tuncer Bakırhan da küme toplantısı sonrasında gazetecilerin soruları üzerine Öcalan’la görüşme için Adalet Bakanlığına yaptıkları yazılı başvuruyu Bahçeli’nin konuşmasından bir gün evvel hazırladıklarını söyledi. Bakırhan, bu kelamlarının akabinde da “MHP ile aranızda eş güdüm mü var?” sorusu ile karşılaştı. MHP ile ortalarında “kesinlikle” bir irtibat olmadığını tabir eden Bakırhan, şu karşılığı verdi:
“Ama işte tahlilin aklı birdir demek ki. Fakat çok garip bir şey değil. Sorunun değerli aktörlerinden birisi tartışılıyor. Demokratik yerin en kıymetli partilerinden birisi gündemdedir. Yani düşünmüş olabilirler. Düzgün düşünülmüş lakin biz emin olun, dün biz bunu kendi ortamızda tartıştık. Dilekçemizi hazırladık. Bu Sayın Bahçeli’nin dediklerini önemsizleştirmiyor. Tahlilin aklı birdir. Bakalım, Adalet Bakanı’nı bekleyeceğiz.”
Devlet Bahçeli’nin daveti kime?
Meclis kulislerinde ise MHP ile AKP ortasındaki uyum konusunda farklı görüşler ve belirsizlikler hakim. Bu sürecin şahsen Bahçeli tarafından başlatılmasını değerli bulduğunu söyleyen 2013 tarihli tahlil sürecinin Akil Beşerler Heyeti’nden akademisyen Doç. Dr. Vahap Coşkun, Bahçeli’nin tekrarladığı çağrıyı şöyle kıymetlendiriyor:
“Bahçeli Kürt sıkıntısını tekrar demokratik siyasetin konusu haline getirdi. Sekiz yıldır bu türlü bir durum yoktu, bu son derece kıymetli. İkincisi sorunun tahlili için sahiden önemli bir imkan yarattı. Çünkü bugüne kadar bu çeşit teşebbüslere en sert muhalefet MHP’den ve milliyetçi tabandan geliyordu. Artık milliyetçi taban direkt sürecin içerisinde. Ayrıyeten Bahçeli’nin ısrarı da son derece değerli. Birinci söylediğinde beşerler bunun kısa mühlet içerisinde tekrar eski haline döneceğini, toplumda bir tepki gördüğünde bundan vazgeçeceğini söylüyorlardı. Lakin Bahçeli her hafta üzerine koyarak geliyor.”
Coşkun, İttifak ortakları AKP ile MHP ortasında bu hususta ahenk olmadığı argümanlarının hatırlatılması üzerine ise Erdoğan ile Bahçeli ortasında genel çerçeve noktasında bir mutabakatın olduğu kanaatini paylaşıyor. “Ama yol, usul ve sürat konusunda farklı düşünüyor olabilirler” diyen Coşkun, kayyum atamalarını bu tabloda nereye koyduğunu ise bu konu da dahil olmak üzere şöyle açıklıyor:
“Kayyumlarla ilgili üç ihtimalden bahsedebiliriz. Birincisi, ‘evet bir süreç var lakin biz terörle gayretten hiçbir şartta vazgeçmiyoruz’ iletisini milliyetçi ve muhafazakâr kısımlara iletmek. İkincisi, Bahçeli’nin en üst perdeden olaya girip, süreci hızlandırmasına karşılık Erdoğan’ın biraz daha süreci soğutmaya, yavaşlatmaya yönelik inisiyatifi olabilir. Yani Bahçeli gaza basarken Erdoğan bu kadar hızın kendisine de iktidara da ziyan vereceğini düşünüp kayyumlarla frene basmış olabilir. Üçüncü ihtimal ise sopa göstermek. Yani şayet bu süreçte ilerleme kaydedilmez ise devletin daha sertleşeceğinin iletisi.”
Erdoğan: Kandil ve DEM Parti birebir başta
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın partisinin küme toplantısında Devlet Bahçeli’nin yeni davetine ait neler söyleyeceği merak ediliyordu.
Erdoğan, toplantıdaki konuşmasında bir yandan “Türkler ile Kürtler ortasına örülmek istenen terör duvarını yıkacağız. Terör destekçisi siyasetin olmadığı bir Türkiye inşa edeceğiz” diyerek Bahçeli’nin daveti için ”ezber bozan ve cesurca” sözlerini kullandı.
Öte yandan da terörle çabanın “son terörist kalana kadar” devam edeceğini söz ederek “Sayın Bahçeli’nin tarihi davetinden sonra hem Kandil’den hem de DEM Parti’den gelen birinci açıklamalar her iki yapının hâlâ birebir başta olduğuna işaret etmiştir. Bu başın kesinlikle değişmesi gerekiyor” dedi.
Erdoğan, kelamlarını “Kandil ve DEM’in tıpkı başta olduğu anlaşılıyor. Karşımızdaki tablodan çok umutlu değiliz. Silahları gömdüğünüz anda önünüz açılır. Ancak bombalara devam ederseniz devlerin eli omzunuzda olur” diye sürdürdü.
DEM Parti müracaat sonucunu beklemede
Ekim ayı başında Bahçeli’nin TBMM’nin açılışında gelip ellerini sıkmasıyla filizlenen lakin akabinde kayyum atamaları gelen bu yeni sürece dair DEM Parti’nin yaptığı müracaatın gerisinde biraz da “netlik ihtiyacı” yattığı belirtiliyor.
DW Türkçe’nin konuştuğu kimi DEM Partili siyasetçiler sürece dair belirsizliklerin hâlâ yüksek oranda olduğunu, kamuoyu kadar parti için de bu belirsizliklerin devam ettiğini belirterek müracaat ile bu sis bulutunun biraz olsun dağılabileceği umutlarını lisana getiriyor.
En son 3 Mart 2020’de ailesiyle görüştürülen İmralı’daki Abdullah Öcalan’ın üzerindeki tecrit geçen yıllarda Kürt siyaseti tarafından çok seferler lisana getirilmiş fakat sonuç alınamamıştı. Son gelişmeler kapsamında ise DEM Parti Milletvekili Ömer Öcalan’ın Bahçeli’nin davetinden bir gün sonra yani 23 Ekim’de Öcalan’ı “aile görüşmesi” çerçevesinde ziyaret etmesine müsaade verilmiş, akabinde ise geçtiğimiz günlerde 6 aylık avukatlarla görüşme yasağı gelmişti.
Daha evvel HDP eş liderleri Pervin Buldan ve Mithat Sancar ile Edirne Cezaevi’ndeki Selahattin Demirtaş, Öcalan ile görüşme yapabilmek için Adalet Bakanlığı’na müracaat yapmış lakin olumlu karşılık alamamıştı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, AKP’nin Meclis kümesi öncesinde gazetecilerin DEM Parti’nin başvurusunu hatırlatması üzerine Öcalan “terör suçundan” ötürü içerde olduğu için görüşmelerin Adalet Bakanlığının müsaadesiyle gerçekleşebileceğini belirterek başvuruyu “değerlendirmekte olduklarını” kaydetti.
Düğüm Suriye’de mi çözülecek?
Türkiye’de ismi konmamış bu sürecin Suriye’deki Kürt oluşumu ile direkt ilgisi bulunduğu, 2013-2015’deki sürecin bitmesinde değerli bir etken olan bu konunun bu sefer yeni bir sürecin kilidini açabileceği yorumları da sıkça yapılıyor.
Suriye’nin SDG/YPG denetimindeki Kürt bölgesinin Dış Bağlantılar Sorumlusu İlham Ahmed, Al Monitor’de Amberin Vakit’e verdiği demeçte Türkiye ile ortalarında görüşmeler olduğunu belirtti. Ahmed, “Aramızda arabulucular var. Daha fazla bilgi vermem yanlışsız olmaz. Durumu yatıştırmak için çalışan birçok taraf var ve bunu önemsiyoruz” diye konuştu.
Coşkun da farklı taraflar ortasında bir görüşme trafiğinin olduğunu düşünüyor ve şunları söylüyor:
“Devlet ile PKK, devlet ile Öcalan ortasında görüşmelerin yapıldığını düşünüyorum. Bu görüşmelerde taraflar birbirleriyle mutabakata varırlar mı, varmazlar mı bilinmez lakin bir görüşme trafiğinin devam ettiğini gösteriyor. Hem Kandil tarafıyla hem Rojava tarafıyla görüşmelerin yapıldığına dair haberler de medyada yer alıyor ve buna dair bir yalanlama da olmuyor.”
Suriye’de taraflar şayet bir uzlaşma noktasına gelebilirlerse Türkiye’de bu süreci ilerletmenin çok daha kolay olacağını belirten Coşkun, “Bahçeli’nin yaptığı bu son çıkıştan sonra şayet Suriye’de bir tahlilde iki tarafın tatmin olacağı bir mutabakat olursa Öcalan’ın türel durumu, PKK’nin hukuksal durumları, bunların tamamına dair daha rahat adım atılabilir bir taban oluşur. Tabir yerindeyse dananın kuyruğu Suriye’de kopacak” diyor.
Eski İmralı heyeti Meclis’te bir ortaya geldi
Meclis’i MHP ve DEM Parti’nin küme toplantıları ve açıklamalarının olduğu gün 4 Kasım’da yerine kayyum atanan Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk’ün ziyaret etmesi de merakla takip edildi.
Türk, DEM Parti kümesi öncesi TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Başkan ile bir ortaya gelirken Bahçeli’ye de Türk ile görüşüp görüşmeyeceği soruldu. Bahçeli, bu soruya geçtiğimiz günlerde Türk’ün İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu Mardin’de konuk etmesine atıf yaparak şu karşılığı verdi:
“Ahmet Türk Bey pahalı bir şahsiyet. Ağalık vasfına sahip bir insan. Görüşme talebi bize intikal etmedi lakin görüşme isteği olursa her vakit görüşürüz. Kimi toplantılar olur. Ağaların kapısı açık olur, aşı da bol olur. Birileri ziyaret ettiğinde 42 davar kesmesi de sofranın bol olmasındandır.”
Ahmet Türk ise tıpkı saatlerde TBMM Başkanvekilliği yapan, 2013-2015 tahlil sürecinde İmralı’ya gidenler ortasında olan Sırrı Süreyya Başkan ve eski Eş Lider Pervin Buldan ile bir ortaya geldi.
Meclis’te yaşanan bu trafiğin ve muhtemel bir Türk-Bahçeli görüşmesinin sorulması üzerine Lider, “Barış için uzatılan her eli elbet karşılarız. Her davete icabet ederiz. Bu bizim sürece dair tenkitlerimizi, tekliflerimizi baskılayacak bir şey değildir. Zati sağlıklı olan da budur” karşılığını verdi.
Buldan ise “süreçte” üzerlerine düşeni yapmaya hazır olduklarını söz ederek “Bu topraklar kana, acıya doydu. Artık onurlu bir barış için adım atılması gereken bir sürece girmek isteriz. Hem DEM Parti hem de eski İmralı heyet üyeleri olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız” dedi.
Ahmet Türk de DW Türkçe muhabiri ile kısa sohbetinde bu sürece dair şimdi kendilerinin de çok bilgi sahibi olmadığını belirtirken gazetecilerin soruları üzerine ise şunları kaydetti:
““Barışa katkı sunacak herkesi canı gönülden destekleriz. Lakin bu barışın nitekim onurlu bir barışa dönüşmesi lazım. Acıların sona erdiği halkların özgür ve eşit olduğu bir ortamın yaratılması gerektiğini söz etmek isterim. Kürt halkının varlığını, kimliğini, kültürünü inkar etmeden bu sıkıntıyı içselleştirmişseniz bu sıkıntıyı çözersiniz. Fakat bunu içselleştirmemişseniz tahlilin de kolay olmadığını da tabir etmek isterim.”
1 Ocak’tan itibaren yüzde 43,93’lük artırımlar geliyor
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.