Merkel’den Türk kahvesine sıra dışı tanım

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Eski Almanya Başbakanı ve muhafazakâr Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinin eski önderi Angela Merkel’in merakla beklenen kitabı “Özgürlük” raflarda yerini aldı.

Kitap, Merkel’in gençlik yıllarının yanı sıra 16 yıllık başbakanlık periyodundan birçok ayrıntıyı barındırıyor. Kitapta Almanya-Türkiye alakaları Suriye’den göç akını bağlamında ele alınıyor.

Merkel, başbakanlık yılları öncesini anlatırken de iki defa “sıra dışı” bir Türk kahvesi tanımı veriyor.

Merkel’in Türk kahvesi tarifi

Eğitimini Almanya’nın doğusundaki Leipzig kentinde bulunan Karl Marx Üniversitesinde fizik alanında tamamlayan Angela Merkel, mesleğinin birinci yıllarını anlatırken, Berlin Bilimler Akademisinde akademisyen olarak çalıştığı periyotta kahve yapmaktan kendisinin sorumlu olduğunu söylüyor.

Kitapta Merkel’in Türk kahvesi olarak verdiği tanım şöyle: “Bir kaşık öğütülmüş kahve, üzerine sıcak su dök. Türk kahvesi dediğimiz şey hazır!”

Kitaptaki anlatımına nazaran; Ocak 1992’de Berlin’de girdiği kitapçıdan çıkarken düşüp bacağını kıran Merkel, o devir kendisine yardımcı olması için anı kitabı “Özgürlük”ü bir arada yazdığı danışmanı Beate Baumann’ı işe aldı. Merkel, Baumann’la tanıştıkları gün ondan istediği birinci şeyin de “Türk kahvesi” olduğunu yazıyor.

Baumann’ın bu isteğe cevabı ise “Türk kahvesinin ne olduğunu bilmediği” biçiminde olunca akademi yıllarından hatırladığı tanımı Merkel, bir kere daha veriyor:”Gerçek ismi bu mu bilmiyorum fakat akademide o denli (Türk kahvesi) söylerdik. Biraz su kaynat, bir kaşık dolusu kahve tozunu bardağa koy, üzerine kaynar suyu dök.”

Bugün hâlâ meskeninde düzgün bir kahve makinası bulunmadığını ve genelde çay içmeyi tercih ettiğini söyleyen Merkel’in verdiği tanım ise aslında daha çok granül kahveyi anımsatıyor. Türk kahvesi; kahve tozunun soğuk su ve bazen şeker ile konduğu cezvede pişirilmesiyle hazırlanıyor.

Bin söze bedel: Altın taht

Angela Merkel, kitabında Türkiye de dahil birçok ülkeyi derinden etkileyen 2015 yılındaki göç krizini “başbakanlığının dönüm noktası” olarak niteliyor. Merkel, 2015 yılında Suriye’deki iç savaştan kaçanların Almanya’ya sığınmacı olarak girişine müsaade vermiş ve iç siyasette büyük bir risk almıştı.

O devirde Türkiye’nin Suriye iç savaşının akabinde iki milyon Suriyeli’ye kapılarını açarak ağır bir yükü üstlendiğini anlatan Merkel, bu durumun uzun mühlet Avrupa tarafından “neredeyse hiç fark edilmediğini” söylüyor. Ege Denizi’nden kaçak geçişler ve yaşanan vefatları önlemek için Türkiye ile diyaloğun kaçınılmaz olduğundan bahseden Merkel, Avrupa ile Türkiye ortasındaki mülteci mutakabatına atıfıta bulunuyor.

Merkel, eleştirilmesine neden olan bu fotoğrafa kitabında da yer verdiFotoğraf: Guido Bergmann/Bundesregierung via Getty Images

Bu kapsamda 18 Ekim 2015 tarihinde İstanbul’a yaptığı ziyaret ve “bin söze bedel” dediği fotoğrafa gelen reaksiyonları kitabında genişçe ele alıyor.

“İstanbul seyahatim sert formda eleştirildi. Bilhassa de iki sandalyeden, daha doğrusu altın tahtlardan dolayı” diyen Merkel, yalnızca fotoğraf çekimi için değil, görüşmenin tamamında bu “tahtlarda” oturduklarını belirtiyor. Altın renkli koltuklar için içinden “Vay canına, şunlara bak!” diye geçirdiğini tabir eden Merkel, o fotoğrafı vererek “Türkiye’deki seçimler öncesi Erdoğan’a yardım etmekle, göç mutabakatı için ‘sarayında bir imparator üzere olan’ Erdoğan’a boyun eğmekle” suçlandığını da lisana getiriyor.

Erdoğan’ın göç mutabakatı karşılığında temel talebinin Türk vatandaşları için vize serbestisi olduğuna değinen Merkel, “Ankara’daki otokratlarla müzakerelere” karşı çıkanlara da “Bu saçmalık. Haritaya bakan birisi Ege’deki gerçekleri fark ederdi” cevabını veriyor. Erdoğan’ın bir şeylerde anlaştıklarında kendisine samimi halde “sevgili dostum” diye hitap ettiğini belirten Merkel, fikir ayrılığı yaşadıklarında ise karşı argümanlarla müzakereleri uzattığına değindi.

Merkel, Erdoğan ile diyaloğunu anlattığı kısımda “Otoriter eğilimli önderlerle ilgili fark ettiğim bir şey de şu: İstediklerinde sonsuz vakitleri oluyor” diyor. Merkel bu tespitine; görüşmelerde simültane çeviri yerine, yani çevirmenin eş vakitli değil, bir kişinin konuşmasının bitmesinden sonra devreye girdiği ardıl çevirinin tercih edilmesini örnek gösteriyor.

Kitabında, o yıllarda başbakanlık koltuğunda oturan Ahmet Davutoğlu için daha müspet tabirler kullanıyor: “Kozmopolit, bilgili… Olağanüstü biçimde İngilizce ve biraz Almanca konuşuyor.”

Savaşı pandemi mi çıkardı?

Görevden ayrıldığı 2021 yılında bugüne kıyasla daha tanınan bir isim olan Merkel, ortadan geçen vakitte mirasını en süratli eriten husus olan Ukrayna savaşına da kitabında geniş yer ayırıyor.

2021 yılında Almanya, Ukrayna ve Fransa başkanları “sanal” toplantıdaFotoğraf: Ukrainian Presidency/AA/picture alliance

COVID-19 pandemisi sırasında uygulanan seyahat yasaklarının milletlerarası ilgileri olumsuz etkilediğini anlatan Merkel, önderler ortasında direkt temasın ortadan kalkmasıyla diyalog süreçlerinin kesintiye uğradığını söylüyor:

“Teknik açıdan sanal toplantılar meselesiz geçiyordu. Fakat birebir olmakla tıpkı şey değil… Karşıdakinin gerçek hissiyatını ekrandan sezmek olanaksız.”

Merkel, bu noktada dikkat cazibeli bir zihin idmanında bulunarak “Pandemi yüz yüze toplantılara pürüz olmasaydı Putin’in Ukrayna saldırısı engellenebilir miydi? Kimse bir karşılık veremez” diyor.

Rus ordusunun Kiev yakınlarındaki Buça’da işlediği katliam üzerine Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin “Merkel’i Buça’ya, siyasetlerinin sonuçlarını görmeye davet ediyorum” halindeki kelamlarını kitabında aktaran eski Almanya Başbakanı tekrar de Ukrayna ve Rusya konusunda geçmişte izlediği siyasetleri savunuyor.

Görevdeyken Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyeliklerine karşı çıkan Merkel; Ukrayna toprağı Kırım’da Rus üssü bulunduğunu, Gürcistan’da ise hudut uyuşmazlıkları yaşandığını hatırlatarak bunların üyeliğe mahzur olduğunu yazdı.

Merkel, bugün en sık karşılaştığı “Almanya’yı güçte Rusya’ya bağımlı hale getirdiği” tenkidine ise “doğalgaz öteki fosil yakıtlara kıyasla en pakı, boru çizgileri da gemilerle Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) ithal etmekten daha ucuz” karşılığını veriyor. O periyot ABD’nin Kuzey Akım boru sınırlarını maksat alan açıklamalarının gerisinde ise “Amerika’nın kendi kaya gazını satmak için pazar arayışı” olduğunu tabir ediyor.