Konya: AKP’nin kalesinde oy değişimi olur mu?

AKP’nin en güçlü olduğu vilayetlerden ve kalelerinden biri olarak bilinen Konya’da 14 Mayıs’ta cumhurbaşkanlığı seçimindeki tercihte büyük bir sürpriz beklenmiyor. Milletvekili dağılımında ise iktidarın büyük oranda olmasa da oy kaybedebileceği iddiası yapılan vilayette halkın en değerli kasveti Türkiye genelinde olduğu üzere ekonomik kriz.

Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip ili olan Konya uzun yıllardır evvel Ulusal Görüş çizgisi ve Refah Partisi, akabinde da AKP’de kendini bulan muhafazakâr hassasiyeti yüksek seçmenlere sahip ve seçimlerde de genelde tercihler bu çizgide yapılıyor.

2018 genel seçimlerinde Konya’da AKP yüzde 59,4, MHP yüzde 15,5, CHP yüzde 9,7, UYGUN Parti yüzde 9, HDP ise yüzde 3,7 oranında oy almıştı. Birebir yıldaki cumhurbaşkanı seçiminde ise Recep Tayyip Erdoğan oyların yüzde 74,2’sini, Muharrem İnce yüzde 13,7’sini toplamıştı.

Peki bu tablo ülkenin tarım deposu olarak düşünülen lakin son yıllarda tarımdan sanayi üretimine de kayan ve en büyük ezası mevcut ekonomik kriz olan Konya’da önümüzdeki seçim için değişir mi?

“Kale birinci defa sert test edilecek”

DW Türkçe’nin Konya’daki siyasetçiler, gazeteciler, kanaat başkanları ve vatandaşlarla yaptığı söyleşi ve kentteki gözlemlerinden edindiği bilgi eskisi üzere yeniden AKP ve Cumhur İttifakı’nın yarışta önde olduğu fakat aşikâr oranda kan kaybedebileceği formunda.

Cumhur İttifakı’nın milletvekili aday listesinin eskisi kadar güçlü olmadığı belirtilirken, Cumhurbaşkanı ile milletvekili seçimlerinde ortadaki makasın bu sefer daha fazla açılabileceği de genel olarak dikkat çekilen konulardan biri. Erdoğan yalnızca Konya’da değil tüm Türkiye genelinde partisinden daha yüksek bir oy oranına sahip.

Uzun yıllardır bölgede gazetecilik yapan ilin tanınan isimlerinden Kerem İşkan, “Konya’yı AKP’nin kalelerinden biri olarak kabul edersek, kalenin birinci defa bu kadar sert bir teste tabi tutulmasını bekliyoruz” diyor.

Konya’nın öncelikleri ve meseleleri neler?

Kentin en kıymetli sorunu olarak iktisattaki gidişat gösterilirken, birebir vakitte göç ve mülteciler konusunun da oy verme davranışında tesirli olabileceği belirtiliyor.

DOUSAM Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin Ocak ayındaki kamuoyu araştırmasına nazaran Konya’da ankete katılan bireylerden geçen yıllara nazaran Türkiye’nin mevcut ekonomik durumunun karşılaştırması istenildiğinde yüzde 73,4’ünün iktisadın geçen yıllara nazaran olumsuz seyir izlediğini belirttiği göze çarpıyor.

Türkiye’nin bundan sonraki ekonomik gidişatı konusunda ise iştirakçilerin yüzde 66,2’si karamsar; yüzde 16,4’ü ise optimist görülüyor.

Enflasyonun yanı sıra kentte kiralık konut bulunamaması, bulunsa bile çok yüksek fiyatlar istenmesi, metro hala yapılmadığı için ulaşımın giderek zorlaşması kenttekilerin esas şikayetleri.

Kentte kiraların artması, halkın en büyük şikayetlerinden biriFotoğraf: DHA

Konyalılar ortasında partilerin en beğendikleri vaatler ya da icraatlar ise iktidarın son periyottaki savunma sanayi atılımları ile muhakkak bir orana kadar yapılacak olan doğalgaz yardımı ile Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun emeklilere Kurban Bayramı için kelamını verdiği 15 bin TL ikramiye olarak göze çarpıyor.

Ulaşım için bindiğimiz bir taksici ile seçimin nasıl sonuçlanacağını konuşuyoruz. Taksici her ne kadar ekonomik olarak zorlansa da oyunu yeniden Erdoğan’a vereceğini söyleyerek, son periyottaki TOGG üzere atılımları beğendiğini söylüyor ve muhalefete “onlar da eleştirmeyip biraz destekleseler tahminen daha çok alabilirler” diyor.

Türkiye’nin tarım deposu olarak görülen lakin son periyotta yanlış eser ekimleri ve yeraltı sularının bilinçsiz kullanımı nedeniyle istenen randımanın alınamaması kıymetli bir sorun olarak görülürken, bu nedenle Kılıçdaroğlu’nun tarıma ait vaatleri de konuşulanlar ortasında.

1980’li yıllarda ülkenin buğday deposu olan Konya Ovası’ndaki yeraltı suları kuraklığın tesiri ve yanlış tarım siyasetleri nedeniyle giderek tabanlara çekilirken, bunun sonucu olarak bölgedeki obruk sayısı 2 bin 600’a kadar ulaşmış durumda.

Konyalı gençler ne istiyor?

Bu ortada Türkiye genelinde gençlerin oy tercihleri sonucu etkileyebilecek değerli etmenlerden birisi olarak kabul edilirken, bu konu Konya için de geçerli.

Yüksek Seçim Şurası (YSK) bilgilerine nazaran seçimde yurt içinde 60 milyon civarında seçmenin oy kullanma hakkı varken, 18 yaşını geçerek birinci defa oy kullanacak seçmen sayısı ise yaklaşık 5 milyon. Bu bölüme öbür yaş kümeleri da katıldığında Türkiye’de seçmenlerin değerli bir kısmını gençler ya da genç-orta yaşlılar oluşturuyor.

CHP’nin 3’üncü sıradaki milletvekili adayı olan Gençosman Killik ve seçim ekibiFotoğraf: Gülsen Solaker/DW

Partilerin bilgilerine nazaran Konya genelinde 100 bin kadar gencin birinci kere oy kullanacağı düşünülüyor. Toplam 1 milyon 600 bin seçmenin bulunduğu kentte, yaklaşık 750 bin seçmenin 18-35 yaş aralığında olduğu hesaplanıyor.

Konya son periyotta gerisi arkasına açılan üniversiteler ve öteki büyük kentlere kıyasla daha kolay yaşanabildiği için gençlerin yoğunluklu olarak bulunduğu bir kent. Lakin tıpkı vakitte genç göçünün yani okumaya öteki kentlere gidip dönmeyen gençlerin de ağır olduğu bir vilayet.

DOUSAM Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin kamuoyu araştırmasına nazaran Konya’da yaşayan 18-29 ve 30-41 yaş ortası bireyler için ilin en kıymetli sorunu enflasyon ve hayat pahalılığı.

Konyalı üniversiteli bir genç okumak için öteki bir kentten geldiğini ve arkadaşlarıyla birlikte kaldığını belirtirken, gerek kira gerekse günlük gereksinimlerini karşılamakta giderek daha zorlandıklarını söylüyor. İsmini söylemek istemeyen gencin bir diğer eleştirdiği konu ise kendileri üzere geliri daha kısıtlı beşerler için toplumsallaşma imkanlarının Konya’da hudutlu olması ve gençlere yönelik aktivitelerin lakin muhakkak kalıplar içinde yapılabilmesi.

CHP’nin 3’üncü sıradaki milletvekili adayı olan Gençosman Killik ve DW Türkçe’den Gülsen SolekerFotoğraf: Gülsen Solaker/DW

CHP’nin 3’üncü sıradaki milletvekili adayı olan Gençosman Killik, 31 yaşında ve CHP Gençlik Kolları Başkanlığı’ndan gelmesi nedeniyle memleketi Konya’da enerjik bir seçim kampanyası sürdürmeye çalıştıklarını belirtiyor. “Muhafazakâr bir ailenin CHP’li çocuğu” olduğunu belirten Killik, toplumun bilhassa de gençlerin artık kutuplaşma istemediğini, alanda CHP olarak eskiye kıyasla çok daha düzgün karşılandıklarını söylüyor.

Killik, Konya’nın gelişmiş bir kent olmasına karşın bilhassa gençler için toplumsal hayatın öteki kentlere kıyasla daha kısıtlı olduğunu belirterek, “Böyle büyük bir kentin kendi çocuklarını tutamaması keder verici. Biz gençlere daha çok özgürlük vadediyoruz” diyor.

AKP’nin aday listesi hayal kırıklığı yarattı

Peki seçime 17 gün varken geriye kalan vakitte da kimi değişiklikler olabileceği hesaba katılarak, partiler ortasındaki istikrarlar parlamento seçimleri açısından şu anda vilayet genelinde nasıl?

Konya’nın TBMM’de 15 sandalyesi bulunuyor. 2018 seçimlerine nazaran dağılım 10 milletvekili AKP, 2 MHP, 1 CHP, 1 YETERLİ Parti ve 1 Saadet Partisi olarak sıralanıyor. Sandalye dağılımının bu seçimde nasıl şekilleneceği ise merak konusu.

14 Mayıs seçimine Cumhur İttifakı’nın iki partisi AKP ile MHP farklı listelerle seçime girecek.

Diğer ittifak tarafında ise Saadet Partisi ve DEVA aday çıkarmazken, Konyalı Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek Partisi’nin iki ismi, Hasan Ekici ile Ömer Ünal CHP listesinin birinci 4’ünde yer alıyor.

Saadet ve DEVA’nın aday göstermemesinin seçime iştiraki biraz düşürebileceği iddiası yapılıyor.

İYİ Parti ise seçime Konya’da farklı liste ile girecek ve birinci iki adayı birinci sıradaki eski futbolcu Ünal Karaman ve şu anki vekil Fahrettin Yokuş.

AKP her zamanki üzere vilayet genelinde birinci parti pozisyonunda. Lakin milletvekili aday listesinin âlâ oluşturulmadığına dair birtakım şikayetler var. Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ve Leyla Şahin Usta üzere vilayette sevilen isimlerin öteki vilayetlere kaydırılmasının birtakım seçmende hayal kırıklığı yarattığı belirtiliyor. Bu seçimde Kurum İstanbul’dan, Usta Ankara’dan aday gösterildi.

Erdoğan’ın değil ancak AKP’nin ve bilhassa de MHP’nin oylarının vilayet genelinde düşebileceği istikametinde birtakım anket sonuçları olduğu belirtilirken, buna karşılık CHP ile DÜZGÜN Parti’nin oylarının eskiye kıyasla arttığı, bilhassa Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş’ın Konya’daki tesirinin yüksek olduğu söz ediliyor.

Bu hafta başında UYGUN Parti başkanı Meral Akşener ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş Konya’daydıFotoğraf: DHA

DW Türkçe’nin farklı partiler ve kesitlerle görüşmelerinden edindiği izlenim; TBMM’deki Konya sandalye dağılımının bu seçimde Millet İttifakı lehinde değişebileceği tarafında. AKP’nin 2018’deki üzere 11 vekil çıkarmasının gerek listenin güzel yapılmaması gerekse Türkiye genelindeki başta iktisat üzere düşünceler nedeniyle artık güç olduğu belirtilirken, sayının 8-9 vekile kadar düşebileceği varsayımları yapılıyor.

Yeşil Sol Parti sürpriz yapar mı?

Konya seçimlerinde şu an için en çok merak edilen bahislerden birisi sandalye dağılımının nasıl olacağı ve bu kapsamda seçime Yeşil Sol Parti (YSP) altında giren HDP’nin vilayetten bir milletvekili çıkartıp çıkartamayacağı. Bu seçimde bir vekil çıkartılması için bahtın her zamankinden daha yüksek olduğu konuşuluyor.

HDP 2018 genel seçiminde Konya’da yüzde 3’den biraz fazla, 51 bin kadar oy almıştı. 2015’te 7 Haziran’da yapılan seçimde ise oylar 57 bine çıkmıştı.

Bu oyların biraz daha artırılması ve 70-75 bin bandına çıkartılabilmesi durumunda YSP’den bir vekilin TBMM’ye girebileceği belirtiliyor.

HDP’nin adayı daha evvel de belediyecilik deneyimi olan Cihanbeyli Gölyazı Mahallesi eski Belediye Liderlerinden, emekli memur ve şu an çiftçilik yapan Mulla Şimşek.

Konya’daki Kürt nüfus ilin kuzey bölgelerinde Cihanbeyli, Kulu ve Yunak ilçelerinde ağırlaşıyor. Lakin kent merkezinde de yaşayan çok sayıda HDP seçmeni var.

Konya’nın tanınan avukatlarından, HDP’nin Konya’daki Seçim Hukuk Komitesi üyesi Abdurrahman Karabulut vekil çıkarmaya en yakın oldukları devir olduğuna işaret ederek, adaylarının yalnızca Kürtlerin değil tıpkı vakitte ezilen tüm bölümler ve sınıflar ile ekonomik krizle çaba edenler için oy istediğini belirtiyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?