yerli araba fakirin sitesi oyun hilesi otomobil sitesi teknoloji sitesi magazin sitesi alexa hileleri ilksite zengin sitesi birincisite aksaray sondakika bilecik sondakika bolu sondakika artvin sondakika edirne sondakika hatay sondakika izmir sondakika kilis sondakika konya sondakika mersin sondakika ankara hastabakıcı kocaeli sondakika mugla sondakika rize sondakika yalova sondakika karabuk haberleri diyarbakir haberleri hakkari haberleri afyon haberleri duzce sondakika mardin haberleri ankara sondakika burdur haberleri kuşadası escort sakarya haberleri tokat haberleri trabzon haberleri kayseri sondakika adana haberleri antalya sondakika samsun haberleri amasya haberleri aydin haberleri ordu haberleri denizli haberleri mani sasondakika bursa haberleri webgelişim teknokentim teknolojiyi olaypara script indir warez script indir warez tema indir warez script tema indir warez theme indir ücretsiz warez theme indir ücretsiz script indir arayüzweb gaziantep haberleri gaziantep haber merkezi deneme testi
a
istanbul organizasyon evden eve taşımacılık, gaziantep organizasyon, gaziantep evden eve taşımacılık, evden eve taşımacılık, gaziantep evden eve taşımacılık, evden eve taşımacılık, gaziantep evden eve taşımacılık, gaziantep evden eve taşımacılık, gaziantep evden eve taşımacılık, gaziantep evden eve taşımacılık, evden eve nakliyat, gaziantep asansörlü taşıma, gaziantep evden eve taşımacılık, gaziantep organizasyon, gaziantep organizasyon, gaziantep organizasyon, gaziantep organizasyon, gaziantep organizasyon, gaziantep organizasyon, gaziantep palyaço,

BRICS üyeliği muamması: Ankara neden çekimser?

Rusya’nın bu hafta içinde Türkiye’nin BRICS’e üyelik başvurusu yaptığını açıklanmasıyla sürece ait belirsizlikler bir nebze dağıldı. Rus haber ajansı RIA Novosti’nin haberine nazaran Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in dış siyaset danışmanı Yuri Uşakov, Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik müracaatında bulunduğunu kaydetti. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da Türkiye’nin BRICS’e üye olabileceğini, topluluğun bir sonraki tepesinde mevzunun gündeme geleceğini açıkladı.

Ancak Türkiye Dışişleri Bakanlığından bahisle ve müracaat yapılıp yapılmadığı ile ilgili bir bilgi verilmedi.

CHP Genel Lider Yardımcısı İlhan Uzgel, Türkiye’nin BRICS üyeliğine başvurduğuna ait ortaya çıkan bilgilerle ilgili Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a sorular yönelterek “Eğer haber doğruysa bu kadar kıymetli bir gelişme neden resmî olarak açıklanmamıştır?” diye sordu lakin cevap alamadı.

AKP Sözcüsü Ömer Çelik ise AKP Merkez Yürütme Kurulu sonrası Salı günü gazetecilerin sorularını üzerine “BRICS’e üye olmak istediğimiz talebi açıktır. Süreç devam ediyor, somut gelişme olursa paylaşırız” cevabını verdi. Çelik, “Türkiye’nin BRICS dahil değerli platformlarda yer almak istediğini Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etmiştir” kelamlarıyla bu dileğin yeni olmadığına vurgu yaptı.


AKP Sözcüsü Ömer Çelik Fotoğraf: picture alliance/abaca/D. Aydemir

Türkiye’den müracaata ait net bir açıklama gelmemesi ise Ankara’nın bu hususta çekimser davrandığı yorumlarına neden oluyor.

Türkiye’nin iştirak için istekli olduğu üst seviye yetkililer tarafından pek çok defa lisana getirilmiş olsa da nasıl bir yol izleneceği ve öbür BRICS üyelerinin tamamının buna sıcak bakıp bakmadığı üzere hususlar netlik kazanmış değil.

Bu kapsamda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılacağı 22-24 Ekim tarihli Rusya’nın Kazan kentindeki 16. BRICS toplantısı merakla bekleniyor.

Ankara neden çekimser?

BRICS’le ilgili haberlerin Dışişleri Bakanlığından çok Cumhurbaşkanlığından gelmesi de dikkat çekiyor. Kulislerde bu durum bir yandan diplomatik temkinlilik, başka yandan da Ankara’nın Batı’yı ürkütmek istememesi ve müracaata olumlu cevap verilip verilmeyeceğinden şimdi emin olmaması ile açıklanıyor.

İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarık Oğuzlu, bu üyelik başvurusu ile ilgili Türkiye’nin “sanki biraz mahcubiyet duygusu” içinde olduğuna işaret ederek bu çelişkiyi şöyle yorumluyor:

“Çünkü Batılı aktörler ‘nasıl reaksiyon verir, Türk dış siyasetinde önemli bir eksen kayması mı oluyor formunda mi yorumlar?’ üzere kaygılar var diye düşünüyorum. Bir yandan Batı ile ilgilerini uygun bir noktaya çekmeye çalışan Türkiye, birebir vakitte Batı’yı ürkütmeden ve kızdırmadan Rusya’ya nasıl yaklaşırım arayışı içerisinde.”

Oğuzlu, “stratejik otonomi” ve “Ankara merkezi dış politika” anlayışlarını artık “sağır sultanın bile duyduğunu” ve bu kadar ihtiyatlılığın çok da gerekli olmadığını düşünüyor. Lakin BRICS üyelerinden tahminen üyelik konusunda şimdi net bir “evet” alınamamış olma ihtimalinin de bu ihtiyatta hissesi olabileceğini belirtiyor.

BRICS üyeliği konusundaTürkiye’nin üyelerin hepsinin onayını alması gerekiyor. Her ne kadar Rusya’dan olumlu istikamette açıklamalar gelse de geçtiğimiz aylarda Rusya ile Çin’in Türkiye’nin iştirakine çok da sıcak bakmadığına ait kimi haberler tekrar Rus basınında yayımlanmıştı.

Oğuzlu’ya nazaran Rusya ve Çin için NATO ve Batı kurumları içinde kalan bir Türkiye daha değerli ve bunu şu sözlerle anlatıyor:

“NATO içinde ayrık otu üzere kalmasını ve düşünce çıkarmasını tercih ederler. Yani Batı’yı terk etmiş bir Türkiye’yi almak öteki bir şey; Batı’yla münasebetleri, NATO üyeliği, AB’ye katılma süreci devam eden bir Türkiye’yi üye yapmak öteki bir şey. İkincisi onlar için daha düzgün.”


Fotoğraf: Reuters/F. Lenoir

Fidan, 11 Haziran 2024’de Rusya’da düzenlenen BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ oturumuna katılmış ve Türkiye’ye dönüşünde yaptığı açıklamada “Görüşmelerimizi, müzakerelerimizi yapıyoruz BRICS üyesi ülkelerle. Şu anda gümrük birliği yahut ortak bir para ünitesi, hür ticaret mutabakatlarının hayata geçirildiği bir yer değil. Bütün bu alternatif platformları, aslında bunları birbirine alternatif değil tamamlayıcı olarak görmek lazım, platformları ülkemizin lehine kıymetlendirme konusunda önemli bir çalışmamız var” tabirlerini kullanmıştı.

BRICS üyeliğinin ekonomik boyutu

BRICS üyeliği ile ilgili tartışmalar yalnızca dış siyasetteki karar vericileri değil iktisat idaresini de yakından ilgilendiriyor.

Fidan’ın “tamamlayıcı platformlar” vurgusuna karşılık Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Haziran ayında Londra’da Chatham House toplantısında yatırımcılarla buluşmasında “ayrışmayı göze alamayacaklarını” söylemesi dikkat çekmişti:

“Tarihsel olarak, Batı’ya yanlışsız bir yönelimimiz var. Avrupa Kurulu üyesiyiz, NATO üyesiyiz, AB üyeliğine adayız. Türkiye’nin Batı’ya gerçek yürüyüşü yeni bir şey değil, üç asırlık bir geçmişi var. Avrupalı dostlarımız ve komşularımızla yaptığımız savaşlarda bile Batı’ya yönelim temel motivasyondu. Şunu söylemeye çalışıyorum; Batı’da Türkiye’nin çıkarlarına daha âlâ hizmet eden kural tabanlı bir sistem görüyoruz. Lakin BRICS yahut G20 bunların hepsi diyalog platformları. Yani AB üzere değil. Bu etapta söyleyebileceğim tek şey, AB ile olan münasebetimizi takdir ettiğimizdir. AB ile 218 milyar dolarlık ticaret hacmimiz var. Ticaret, yatırım ve turizm açısından AB temel ortağımız olmaya devam ediyor. Bu nedenle ayrışmayı göze alamayız.”bricsvpn

Oğuzlu, Ankara’nın Batı ülkelerine “BRICS’e ekonomik bir perspektiften baktığını ve bunun bir stratejik ve jeopolitik istikameti yok” demeye getirdiğini söylüyor.

BRICS’teki kimi ülkelerle ticaretteki dengesizlikler de hususun bir öteki konuşulan ekonomik boyutu.

İktisatçı Mahfi Eğilmez’in CNBC’de verdiği sayılara nazaran Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı 10,9 milyar dolar iken ithalatı 46 milyar dolar, Çin’e ihracatı 3,3 milyar dolar iken ithalatı ise 45 milyar dolar civarında.

EDAM Yöneticisi Sinan Ülgen de X hesabından paylaşımında “BRICS üyeliğinin mümkün siyasi maliyetini dengeleyecek bir ekonomik getirisi olur mu? 2023 yılında AB’ye ihracat 153 milyar, ithalat 160 milyar dolar. Çin’e ihracat 3,5 milyar, ithalat 45 milyar dolar. Bu dengesizliğin değişeceğini düşünüyorsanız ekonomik getirisi olur denebilir” dedi.

Dünya çok kutuplu mu, iki kutuplu mu olacak?

Türkiye’nin mümkün BRICS üyeliği ile eksen tartışmalarını birinci derecede etkileyecek bir öteki faktör olarak ise dünya siyasetinin alacağı yeni sistem mimarisi öne çıkıyor.

Halen akademik etraflarda dünyayı çok kutuplu mu yoksa esnek ya da katı iki kutuplu bir gelecek mi beklediğine ait farklı görüşler mevcut.

Oğuzlu’ya nazaran dünya Türkiye’de dış siyaset yapıcıların öngördüğünün bilakis çok kutuplu değil, katı iki kutuplu bir yere hakikat gidiyor. Oğuzlu, global batı ve global doğu olarak isimlendirilebilecek kutupların giderek her hususta farklılaşmaya başladığına ve birbirlerini tehdit olarak görme eğiliminde olduklarına işaret ederek, bunun Türkiye açısından değerini ise şöyle anlatıyor:

“Eğer dünya iki kutupluluğa giderse Batı, Türkiye’nin BRICS üyeliğini sineye çekmeyebilir. Zira şunu diyecektir Batı Türkiye’ye: Sen 1952’den beri NATO üyesisin, AB’ye katılmak istiyorsun, Batı’nın bütün kurumsal yapısı içinde varsın, ticaretinin yarıya yakını Batı’yla, sana gelen dış yatırımın yüzde 70’i Batı’dan geliyor, vb. İki kutuplu bir sisteme gerçek gidiyorsak şayet, ki bu ihtimal giderek yükseliyor, ben senin BRICS üyeliğini sorgularım.”

Oğuzlu, Ankara’da da birtakım kısımların bunu görmüş olabileceğini söyleyerek şöyle konuşuyor:

“Biz çok aktörlü bir dünyada bu niyetimizi belirttik. Lakin dünya iki kutupluluğa hakikat evrildikçe, Batı her geçen gün buna jeopolitik bir mana yüklemeye başlayacak. İki kutuplu sisteme evrilen dünyada Batı Türkiye’nin BRICS üyeliğini jeopolitik gözlükle görmeye başlar. Meğer çok kutuplu, çok merkezli bir dünyada o kadar kıymet vermeyebilir.”

Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in iştirakinde BRIC olarak kurulan ve daha çok ekonomik yüklü olan platform, 2011’de Güney Afrika’nın katılmasıyla BRICS ismini almıştı. 2023’teki genişleme ile Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri de topluluğa katıldı.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?

YORUMLAR

s

En az 10 karakter gerekli

Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.

Sıradaki haber:

CHP’de tüzük kurultayı başladı

HIZLI YORUM YAP

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.