Bayana yönelik şiddet neden önlenemiyor?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Memleketler arası Uğraş Günü vesilesiyle konuşan bayanlar hayat hakkı için 6284 sayılı kanunun uygulanmasını istiyor.

Dünyanın çabucak her bölgesinde bayana karşı şiddet devam ediyor ve bunun son bulması için milletlerarası gayretlerin artırılmasına çalışılıyor. Bu çerçevede Birleşmiş Milletler, 1981 yılında bayana yönelik şiddete dikkat çekmek maksadıyla 25 Kasım’da bu mevzuda etkinlikler yapılmasını kararlaştırdı ve bugünü “Kadına Yönelik Şiddetle Çaba Günü” olarak benimsedi.

Türkiye ise 2021 yılında bir Cumhurbaşkanlığı kararıyla, Bayanlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi’nden (İstanbul Sözleşmesi) çıktı. Bayan örgütleri, bayana yönelik şiddetin önlenebilmesi için, mevcut 6284 sayılı yasanın tesirli bir biçimde uygulanması ve İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönülmesi gerektiğini söylüyor.

Türkiye’de son haftalarda bayan ve kız çocuklarına yönelik şiddet haberleri gündemin birinci sıralarında yer almaya devam ediyor. Son olarak İstanbul’un Fatih ilçesinde İkbal Uzuner ile Ayşenur Halil’in Semih Çelik tarafından kısa ortayla vahşice öldürülmesinin akabinde birçok kentte protesto aksiyonları düzenlenmişti.

Medipol Üniversitesi öğrencileri de sıra arkadaşları Ayşenur Halil için protesto düzenledi (7 Ekim 2024)Fotoğraf: ANKA

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun datalarına nazaran geçen sene Aralık ayından 2024 Ekim sonuna kadar 371 bayan erkekler tarafından öldürüldü, en az 207 bayan kuşkulu bir biçimde ömrünü yitirdi.

Ekim ayı ise 2010 yılından beri bilgiler raporlayan platform tarihinde en çok bayan cinayeti işlenen ay oldu. Platformun bilgilerine nazaran, Ekim ayında 48 bayan cinayeti kaydedildi.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ise Bütçe sunumunda bayana yönelik şiddetin Türkiye’de yükselmediğini öne sürdü. Yerlikaya’nın paylaştığı bilgilere nazaran, Bayan Acil Dayanak Uygulaması (KADES) 7 milyon 365 bin 755 kişi tarafından indirildi. Bu uygulamaya 377 bin 526 ihbar yapıldı. Bu ihbarların ise 131 bin 201’i temelsiz çıktı.

Yerlikaya, bu yılın birinci 10 ayında ise 162 bin 897 erkeğe “önleyici tedbir”, 44 bin 393 bayana ise “koruyucu tedbir” kararı verildiğini aktardı.

Peki, bayana yönelik şiddet neden önlenemiyor?

Cezasızlık artıyor

Türkiye Barolar Birliği Bayan Hukuku Kurulu bayana yönelik şiddetin önlenememesini cezasızlık ile açıklıyor: “Kadın cinayetlerindeki ve bayana yönelik şiddetteki vahim artış, bayan üzerinden yürütülen yanlış siyasetlerin sonucudur. Siyasal iktidar, bayana yönelik şiddetle samimi ve faal bir gayret yerine; bayanların ömür ve özgürlüklerinin garantisi olan İstanbul Sözleşmesi’nden hukuksuzca imza çekerek şiddet faillerini cesaretlendirmiştir.” Cezasızlık siyasetlerine derhal son verilmesini talep eden Türkiye Barolar Birliği Bayan Hukuku Komitesi, “İçimizi acıtan tüm cinayetleri kınadığımızı, aktif soruşturma yürütülmesi için hukuksal sürecin takipçisi olacağımızı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması, bayana yönelik şiddetin önlenmesi gayretimizi ülkemizdeki her bir bayanın maddelerle teminat altına alınan haklarından eşit yararlanma imkanını buluncaya kadar sürdüreceğimizi kamuoyuna bir sefer daha duyururuz.” sözlerini kullanıyor.

25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Çaba Günü’nden bir manzara (Arşiv)Fotoğraf: ANKA

“6284 sayılı kanun yaşatır”

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’ndan Fidan Ataselim ise “Kadın cinayetleri önlenemiyor değil, önlenmiyor” diyor. Ataselim, “Çünkü hâlâ cezasızlık siyasetleri sürüyor. Bayanlar hayattayken onları hakikaten koruyacak olan 6284 sayılı kanun. Hasebiyle net bir siyasi iradenin ortaya konulması lazım. Lakin siyasi iktidarın iradesine baktığımızda bayanların eşit, özgür yaşamalarını öncelemek yerine aile odaklı siyasetleri ileri sürüyor” diye konuşuyor.

Ekim ayının, platform tarihinde en çok bayan cinayeti işlenen ay olduğunu hatırlatan Ataselim, bunun bir tesadüf olmadığı kanısında. Ataselim, “Çünkü kamusal alanda erkek şiddetinin bu seviyede cüret, yürek kazanması, bir cins gösteriye dönüşmüş olması cezasızlık siyasetleriyle ilgili. Bu durum bütün erkekleri cesaretlendirdi. Münasebetiyle bayan cinayetleri tabiatıyla önlenemiyor durumda değil. Atılması gereken adımlar atılmadığı için bu manasıyla şiddet olağanlaştırıldığı için ve 6284 aktif uygulanmadığı için bayanlar öldürülüyor ve erkekler yürek kazanıyor. Şiddetini artırıyorlar. Bu sebepten dolayı maalesef ki bu yıl geçtiğimiz yıla nazaran daha fazla bayan cinayeti işlenmiş durumda. Daha fazla kuşkulu bayan mevti var” diye konuşuyor.

“Çözüm en başta 6284 sayılı kanunun faal uygulanması” diyen Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu üyesi, “Çünkü bu kanun çok kapsamlı haklar barındırıyor. Bu sebepten ötürü ‘bu kanunu biz yazdık. Biz uygulatacağız’ diyoruz. Bir seferberlik başlattık. 6284 sayılı kanun İstanbul Kontratı imzalandığı için çıkabilmiştir. Bütün çerçevesi, ele alış mantığı hatta yasanın içerisinde bile İstanbul Mukavelesi’ni görürsünüz. Bu yüzden İstanbul Mukavelesi’ni uygulamak demek imza geri çekilmiş olsa da 6284’ü de faal uygulamak demektir. Cezasızlık siyasetlerine son vermek demektir. Bu yüzden bizler bu kanunun uygulanması için elimizden geleni yapmaya devam ediyoruz olacağız. 6284’ü uygulatırsak yaşarız ve yaşatırız” sözlerini kullanıyor.

Ataselim, 25 Kasım’da tüm bunlara dikkat çekmek için Kadıköy’de Süreyya Operası önünde buluşup Rıhtım Meydanı’da yürüyeceklerini söyledi.

“İktidar bizden yana” fikri şiddeti artırıyor

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü de “Kadınların tek kabahati aslında Türkiye’de bayan olmak. Biat etmesi istenilen erkek hükümran zihniyetin eşitsiz dünya bakış görüşleri nedeniyle daima ziyan gören kadınlar” diyor.

2008 yılından beri artan bayan cinayetlerinin iktidarın bayan politikasızlığından kaynaklandığı belirten Güllü, “Önleyici sistemler konusunda hareket içinde olmayan, yeni yapılandırmadan kaçınan bir ortamda bayanlar tacize, tecavüze uğramakta, intihar süsü verilen kuşkulu ölümlerle katledilmekte ve çekincesiz olarak da bayan katliamı artarak devam etmektedir” formunda konuşuyor.

İstanbul Mukavelesi’nin kaldırılmasının akabinde yargıda cezasızlık rüzgarının estiği ve faillerin “iktidar bizden yana” algısıyla hareket ettiğini kaydeden Güllü kelamlarını şöyle noktalıyor:

“Veri konusunda iktidar tarafından rastgele bir açıklamanın yapılmadığı bir süreçte önleyici sistemler umut vaat etmiyor. Kutuplaştırıcı lisan, eşitsiz idare anlayışı, bakım yükü, istihdamda ve eğitimde kolaylaştırıcılıktan uzak uygulamalar, kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesi hâlâ ve hâlâ sebeplerden en başta gelenleri. Siyasal emel ön planda, iktidar koltuğunu sağlamlaştırma öncelikli siyasetler daha çok sayıda bayan katledileceğinin habercisi.”

25 Kasım Bayana Yönelik Şiddetle Uğraş Günü’nün tarihçesi

1960 yılının 25 Kasımında, Dominik Cumhuriyeti’nin kuzey bölgesinde, bir uçurumun tabanında üç bayanın cesedi bulunur. Bunlar Mirabel kardeşlerdir. Sonraki sabah gazetelerde bu ölümlerin bir kaza sonucu meydana geldiğini anlatan haberler çıkar. Fakat gerçek göründüğü üzere değildir. Mirabel kardeşler, ülkelerinde siyasal özgürlük için kararlılıkla gayret ederek Latin Amerika’daki Diktatör Rafael Leonidas Trujillo’ya meydan okur. Bu yüzden diktatörlük tarafından zulme uğrayarak pek çok defa hapsedilir ve en son olarak da 25 Kasım 1960 yılında otomobillerinden zorla indirilerek tecavüz ve azapla katledilirler. Evvel 1981’de Dominik’te toplanan Latin Amerika Bayan Kurultayı’nda 25 Kasım, “Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uğraş ve Memleketler arası Dayanışma Günü” olarak kabul edilir. Daha sonra 1985 yılında, BM tarafından Bayana Yönelik Şiddetin Yok Edilmesi İçin Memleketler arası Uğraş Günü ilan edilir. 1981’den bu yana dünyanın dört bir yanında bayanlar; toplumsal cinsiyet eşitsizliğine, erkek şiddetine, tecavüze, tacize, savaşa, ırkçılığa ve ayrımcılığa karşı bayan dayanışmasını örüyor, seslerini yükseltiyorlar.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?